اعتیاد به کار یک وابستگی ناسالم به کار است. معمولاً ناشی از نیاز عمیق به کنترل و دریافت اعتبار صورت می‌گیرد. نشانه‌های اعتیاد به کار عبارتند از: ساعات کاری بیش از حد، قربانی کردن زندگی شخصی و غیرممکن بودن جدا شدن از کار. فرد مبتلا به اعتیاد به کار دائماً افکار مزاحم در مورد کار خواهد داشت و زمان و رفاه شخصی آنها به طور جدی تحت تأثیر آن قرار خواهد گرفت و فرد دچار فرسودگی شغلی خواهند شد.
تعیین مرزهای روشن بین کار و زندگی شخصی بسیار مهم است تا کار تأثیر مخربی بر زمان و روابط شخصی شما نداشته باشد.
اعتیاد به کار چیست؟
اعتیاد به کار یک وابستگی ناسالم به کار است که مقدم بر هر چیز دیگری در زندگی شماست. روابط شخصی، فعالیت‌های اوقات فراغت و حتی سلامت جسمی و روانی شما در صورتی که به کار اعتیاد داشته باشید اهمیت کمتری نسبت به کار خواهند داشت. این افراد همیشه احساس می‌کنند مجبور هستند که کار کنند، حتی زمانیکه دیگر کاری برای انجام دادن ندارند.
تمرکز بی‌وقفه روی کار می‌تواند به اعتیاد تبدیل شود. این زمانی است که تمام زمینه‌های دیگر زندگی به دلیل وابستگی ناسالم به کار نادیده گرفته می‌شود. این افراد دائماً با افکار مزاحم دست و پنجه نرم می‌کنند که حتی زمانیکه از مسائل کاری به دور هستند، ذهن آنها را تسخیر می‌کند.
این فرآیند فکری بی‌وقفه به صورت احساس آزاردهنده‌ای ظاهر می‌شود که معمولا با این مضامین هستند که: آنها به اندازه کافی کارشان را انجام نداده‌اند، تمرکز پولادین روی پروژه‌های ناتمام می‌گذارند و ناتوانی در قطع کامل ارتباط با کار در زمان شخصی دارند. فردی که با اعتیاد به کار مبارزه می‌کند، کار را بیش از هر چیز دیگری در زندگی خود، از جمله عزیزان، در اولویت قرار می‌دهد.
علائم و نشانه‌های اعتیاد به کار
در فرهنگی که سخت کوشی مورد تمجید قرار می گیرد و اغلب انتظار می‌رود اضافه کاری انجام شود، تشخیص اعتیاد به کار می‌تواند سخت باشد، به خصوص زمانیکه ما در فرهنگی زندگی می‌کنیم که ساعات طولانی و فداکاری از زندگی را می‌پرستیم. اما دانستن علائم زیر مهم است تا بتوانید تعادل بین کار و زندگی سالم‌تری داشته باشید.
فردی که به کار اعتیاد دارد ممکن است برای اجتناب از سایر جنبه‌های زندگی خود، مانند مسائل عاطفی نگران‌کننده یا بحران‌های شخصی، دست به کار اجباری بزند. و مانند سایر اعتیادها، فرد ممکن است بدون آگاهی از اثرات منفی که اعتیاد ایجاد می‌کند، دست به این رفتار بزند.
در زیر چند نشانه آشکار از اعتیاد به کار آورده شده است:
- کاری که وقت شخصی را می‌گیرد. افرادی که دچار اعتیاد به کار شدند معمولاً زمان بیشتری را نسبت به آنچه که «طبیعی» در نظر گرفته می‌شود، صرف کارهای خود می‌کنند. این می‌تواند دیر وقت ماندن در محل کار یا ادامه کار به زندگی خانگی باشد.
- اولویت دادن به کار بر روابط شخصی. شرکت در رویدادهای اجتماعی، گذراندن وقت با خانواده و دوستان، یا حتی استراحت کردن، همگی به دلیل تعهد آنها به کار مانع می‌شود.
- عدم قطع ارتباط ذهنی در مورد کار حتی پس از ساعت کاری. کسانی که از این اعتیاد رنج می‌برند هرگز نمی‌توانند به طور کامل از شغل خود جدا شوند و همیشه آن را روی ذهن و مغز خواهند داشت.
- به تنهایی به دوش کشیدن تمام مسئولیت‌های کار. از آنجایی که آنها برای اطمینان از درست پیش‌رفتن کارها بسیار متعهد هستند، ترجیح می‌دهند به جای اینکه با تفویض اختیار اشتباه کنند، همه بار کاری را خودشان به عهده بگیرند.
- گرایش‌های کمال گرایی. تلاش بی‌وقفه برای رسیدن به کمال همراه با ترس شدید از شکست در میان افرادی که به شغل خود اعتیاد دارند، رایج است.
- مشکلات جسمی و روانی. فشار مداومی که به خود وارد می‌کنند، همراه با کمبود استراحت، باعث خستگی، استرس و اضطراب می‌شود.
- افکار مزاحم بی‌وقفه به کار خارج از ساعات کاری.
علائم دیگری که نشان‌دهنده این اعتیاد است:
- ساعات طولانی در دفتر کار کردن، حتی زمانی که نیازی نیست.
- از دست دادن خواب برای شرکت در پروژه‌های کاری یا پایان دادن به وظایف.
- وسواس داشتن موفقیت در کار
- داشتن ترس شدید از شکست در کار
- پارانوئید بودن در مورد عملکرد مرتبط با کار
- از هم پاشیدن روابط شخصی به دلیل کار
- داشتن نگرش دفاعی نسبت به دیگران در مورد کارشان
- استفاده از کار به عنوان راهی برای اجتناب از روابط
- برای مقابله با احساس گناه یا افسردگی، کار زیاد انجام دادن
- کار برای جلوگیری از مقابله با بحران‌هایی مانند مرگ، طلاق یا مشکلات مالی
ساعات کار طولانی در مقابل اعتیاد به کار
اعتیاد به کار و ساعات طولانی کار کردن باهم یکسان نیستند و دو موضوع مجزا است. هر دوی آنها تأثیرات متفاوتی بر تعادل کار و زندگی و رفاه عمومی شما دارند.
برای برخی از مشاغل، ساعات طولانی کار می‌تواند یک الزام باشد. چه کارآفرین باشید و چه پروژه‌ای را با ضرب‌الاجل‌های محدود تکمیل می‌کنید، ساعات طولانی کار می‌تواند سخت باشد، اما لزوماً به این معنا نیست که شما وابستگی ناسالمی به کار دارید و یا دچار اعتیاد به کار شده‌اید. اگر به نحوی قادر به حفظ تعادل کار و زندگی سالم هستید، همچنان استرس را به‌طور موثر مدیریت می‌کنید و در این مدت به فعالیت‌های شخصی می‌پردازید و یا در محل کار خود زمانی را برای استراحت می‌گذارید، پس این کاملا طبیعی است.
تاثیر اعتیاد به کار بر سلامت روان
اعتیاد به کار می‌تواند تأثیر بسیار مخربی بر سلامت روان داشته باشد. ممکن است مشکلاتی مانند استرس و اضطراب همراه با فرسودگی و خستگی ناشی از پیگیری بی‌پایان برای انجام وظایف ایجاد کند. علاوه بر این، افرادی که به کار اعتیاد دارند بیشتر مستعد اعتیادهای ثانویه مانند اعتیاد به الکل و پرخوری هستند. این علائم خطرناک می‌تواند مشکل را بدتر کند و یک چرخه بی‌پایان را شروع کند که در نهایت باید برطرف شود.
یکی از مسائل مهم اعتیاد به کار این است که افکار در مورد کار، زندگی شخصی شما را تحت الشعاع قرار می‌دهد. این افکار مزاحم می‌توانند در هر زمانی ظاهر شوند، حتی در هنگام تفریح یا زمانی که در فعالیت‌های دیگری مانند رویدادهای خانوادگی شرکت می‌کنید.
پژوهش‌‌ها نشان داده است که افرادی که به کار اعتیاد دارند، رضایت شغلی و زندگی کمتری را نسبت به افراد غیرمعتاد از کار تجربه می‌کنند.
اعتیاد به کار ممکن است بر زندگی افرادی که با این افراد در ارتباط هستند و زندگی می‌کنند نیز تأثیر بگذارد. همسران و فرزندان افرادی که به کار اعتیاد دارند ممکن است احساس تنهایی، بی‌مهری و رها شدن احساسی یا جسمی داشته باشند و می‌تواند روابط زناشویی را تیره کند و منجر به طلاق شود.
عوامل ایجادکننده در پدید‌آیی اعتیاد به کار
اعتیاد به کار می‌تواند ناشی از یک وضعیت سلامت روانی باشد، مانند اختلال وسواس فکری- اجباری (OCD) یا اختلال دوقطبی باشد.
فشار مداوم برای انجام کار و ترس از برآورده نشدن انتظارات می‌تواند باعث ایجاد افکار مزاحم کاری شود، حتی زمانی که فعالانه کار نمی‌کنید، درنتیجه شروع به کارهای بیش از حد در خارج از ساعات کاری خود می‌کنید.
رضایت حاصل از انجام وظایف و دستیابی به اهداف، باعث آزادسازی دوپامین که یک انتقال‌دهنده عصبی مرتبط با لذت و پاداش است می‌شود. افرادی که به کار اعتیاد دارند می‌توانند به این قضیه شرطی شوند تا از طریق کار مداوم به دنبال این ترشح سریع دوپامین باشند.
وقتی کار به منبع اصلی هدف و هویت تبدیل می‌شود، احتمال بروز افکار مزاحم در مورد آن بیشتر می‌شود. فقدان فعالیت‌ها و ارتباطات معنی‌دار خارج از کار، ذهن را به عنوان تنها راه برای احساس رضایت بر روی آن متمرکز می‌کند.
افرادی که به کار اعتیاد دارند اغلب با اضطراب و کمال‌گرایی دست و پنجه نرم می‌کنند. این آنها را به پیش‌بینی اشتباهات یا کاستی‌های احتمالی سوق می‌دهد که دائماً ذهن آنها را با افکار مزاحم پر می‌کند. در عوض، این ذهنیت آنها را برای ادامه کار بیش از حد تقویت می‌کند.
برای افرادی که به کار اعتیاد دارند دشوار است که حد و مرز تعیین کنند و به کار بیشتر نه بگویند. بله گفتن مداوم منجر به افزایش حجم کار می‌شود و باعث می‌شود که این افراد همیشه احساس غرق شدن کنند. فشار درک شده، آنها را به انجام بیش از حد لازم سوق می‌دهد.
راهکارهایی برای مدیریت اعتیاد به کار
برای پرداختن به اعتیاد به کار، باید روی علل ریشه‌ای روان‌شناختی و همچنین محرک‌های بیرونی که به ادامه چرخه معیوب کمک می‌کنند، تمرکز کرد.
در اینجا راهکارهایی وجود دارد که به ایجاد یک رابطه سالم‌تر با کار کمک می‌کند:
- مشخص کنید دقیقاً چه چیزی باعث ایجاد تمایلات اعتیاد آور شما می شود.
این می‌تواند از ضرب الاجل‌ها، تکالیف خاص یا حتی احساس شما در حین کار متغیر باشد. هنگامی که بدانید چه چیزی باعث آن می‌شود، می‌توانید شروع به یافتن راه‌هایی برای دور زدن آن کنید یا خودتان آن را کنترل کنید.
- تعیین مرز بین زندگی کاری و زندگی شخصی مهم است.
این به معنای ایجاد ساعات کاری اختصاصی و پایبندی به آن است. حتی اگر به معنای خاموش کردن اعلان‌های کاری در خارج از آن ساعات باشد. شما همچنین باید فعالیت‌های غیرکاری را بالاتر از فعالیت‌های کاری قرار دهید، مانند گذراندن وقت با عزیزان، دنبال کردن سرگرمی‌ها و شرکت در تمرین‌های آرامش‌بخش.
- هرگز از کمک گرفتن از دوستان، خانواده یا یک درمانگر/مشاور نترسید.
صحبت کردن با دیگران باعث می‌شود کمتر احساس تنهایی کنید و انگیزه برای تغییر ایجاد کنید. درمانگران همچنین می‌توانند این حمایت شخصی اضافی را به شما ارائه دهند.
- هنگام کار، زمان استراحت را برای خود تعیین کنید.
چه گوش دادن به موسیقی، چه قدم زدن و چه با عزیزان خود، مهم است که برای چیزهای دیگر وقت بگذارید و نفس بکشید.
- کار نباید تمام و کمال شما باشد.
به روابطی که دارید یا سرگرمی‌هایی که از آن لذت می‌برید نگاه کنید. اگر متوجه شدید که از کار به عنوان تنها منبع رضایت خود استفاده می‌کنید، ممکن است اعتیاد داشته باشید. اهداف جدیدی را که فقط مربوط به کار نیستند، تعیین کنید.
- ذهن‌آگاهی برای کنترل افکار مزاحم
افکار وسواسی در مورد کار را می‌توان با تمرین ذهن‌آگاهی مدیریت کرد. تنها چیزی که لازم است این است که با تمرکز بر نفس کشیدن و لحظه حال، توجه ذهن را از اضطراب‌ها و نگرانی‌های کاری دور کنید. این یک فضای ذهنی ایجاد می‌کند که در آن افکار مزاحم بدون درگیر شدن یا عمل کردن به آنها رصد می‌شوند. بنابراین، از طریق تمرکز حواس، فراوانی و شدت این نوع افکار کاهش می‌یابد و آرامش و تمرکز روی چیزهای دیگر را برای فرد آسان‌تر می‌کند.
به غیر از مدیتیشن، چندین برنامه سلامت روان وجود دارد که می‌تواند به مدیریت افکار مزاحم در مورد کار کمک کند. این برنامه‌ها مدیتیشن‌ها و تمرین‌های تمرکز حواس را در میان سایر تکنیک‌های آرامش‌بخشی که به کاهش سطح استرس و اضطراب کمک می‌کنند، هدایت می‌کنند. آنها همچنین اطلاعاتی در مورد اعتیاد به کار و توصیه هایی در مورد چگونگی ایجاد تعادل سالم بین کار و زندگی ارائه می دهند.
انتظاراتی در مورد اعتیاد به کار و بهبود آن
مانند بسیاری از اعتیادها، اعتیاد به کار با گذشت زمان بدتر می‌شود تا زمانی که فرد به دنبال کمک باشد. اگر افراد تا حد فرسودگی جسمی و ذهنی کار کنند، ممکن است «فرسودگی شغلی» را تجربه کنند. این یک نتیجه رایج اعتیاد به کار است. فرسودگی شغلی می‌تواند منجر به استرس شدید، روابط آسیب‌دیده و حتی سوء مصرف مواد شود.
بدون درمان، فرد مبتلا به اعتیاد به کار می‌تواند خود را از دوستان و خانواده دور کند. همچنین، استرس مزمن که گاهی از کار مداوم ناشی می‌شود، می‌تواند برای سلامت جسمانی سخت باشد.
کار بیش از حد ممکن است منجر به ضعف سیستم ایمنی و افزایش خطر ابتلا به بیماری شود. اما خوشبختانه اعتیاد به کار قابل کنترل است. با درمان، افراد می توانند تعادل کار سالم را در زندگی خود بازگردانند.
افراد مبتلا به اعتیاد به کار اغلب برای اجتناب از احساس گناه در مورد کار نکردن کار می‌کنند. بنابراین، برای افرادی که در حال بهبودی هستند مهم است که یک رابطه سالم با کار ایجاد کنند.
ممکن است برای درک اینکه زندگی بدون کار مداوم ادامه خواهد داشت، مدتی مرخصی از محل کار خود داشته باشید. تغییر شغل نیز ممکن است به مدیریت اعتیاد کمک کند. به عنوان یک وضعیت روانی اجتماعی، اعتیاد به کار معمولاً بسیار آسان‌تر از اعتیاد به مواد مخدر کنترل می‌شود. تغییرات زیر نیز ممکن است کمک کند:
ایجاد تغییرات در سبک زندگی
متعادل کردن فعالیت های زندگی
اجتناب از عوامل استرس زا و محرک
توقف افکار مزاحم در مورد کار
شناسایی عواملی که این افکار را تحریک می‌کند برای ایجاد تغییر بسیار مهم است. تعیین مرزهای روشن بین کار و زندگی شخصی، هوشیار بودن، صحبت با عزیزانتان در مورد آن، یا حتی قرار ملاقات با یک درمانگر واقعا می‌تواند به رفع این عادت بد کمک کند.
اعتیاد به کار موضوعی چالش برانگیز و دشوار برای مقابله با آن است، اما قطعاً می‌توان این اعتیاد را ترک کرد. هنگامیکه به طور کامل اذعان کردید که مشکلی دارید و شروع به انجام اقداماتی برای رفع آن کردید، می‌توانید کنترل نحوه ارتباط خود با کار خود را به دست آورید و زندگی خود را با تعادل و هماهنگی بازیابید. با فداکاری، پشتکار و افزایش خودآگاهی، خود را از فکر بی‌وقفه در مورد کار رها می‌کنید و زندگی رضایت‌بخش‌تر و آرام‌تر را در آغوش می‌گیرید.
در آخر
شما با صحبت و مشورت با متخصصان و روانشناسان در این حوزه، مسیری هموار را درکنار یکدیگر طی خواهید کرد و آرامش را با درمان مناسب به زندگی خود برمی‌گردانید.
نیلوفر علی‌بیگی
منبع:
Crimmins, J. (January 04, 2024). Workaholism: Managing the Endless Cycle of Intrusive Work Thoughts. Taken from the link: https://healthnews.com/mental-health/self-care-and-therapy/workaholism-the-impact-on-mental-health/#working-long-hours-vs-workaholism
