اعتیاد به خشم یا خشم عادت شده، اغلب با رفتارهای قلدری، پرخاشگری فیزیکی یا فریاد نشان داده می‌شود. اقدامات آنها ممکن است بدون دلیل آشکار انجام شود، اما ممکن است شامل خشم، عصبانیت، دعوا یا حتی خشونت خانگی باشد. نه تنها افراد می‌توانند به دلیل خشم خود دچار اختلال در سلامتی شوند، بلکه توانایی آنها در حفظ روابط، اشتغال و رفاه روانی نیز می‌تواند تحت تأثیر قرار گیرد.
اعتیاد به خشم چیست؟
اعتیاد به خشم یا خشم عادت شده (Rageaholic) در دسته اختلالات خلقی قرار نمی‌گیرد و در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی هم ثبت نشده است. البته این بدان معنا نیست که اعتیاد به خشم واقعیت ندارد. افراد مبتلا به اعتیاد خشم، با بروز عصبانیت احساس می‌کنند آرامش بیشتری پیدا کرده‌اند و روال زندگی در کنترل آنها قرار دارد. در حقیقت این افراد با کنترل خشم خود به این باور می‌رسند که از منافع خود عقب افتاده‌اند.
زمانی که فردی نمی‌تواند عصبانیت و نوسانات حالات روحی-روانی خود را مهار کند یا به محض اینکه کوچک‌ترین اتفاقی می‌افتد به‌شدت خشمگین می‌شود، اعتیاد به خشم دارد. این مشکل در بسیاری از منابع معتبر علمی بررسی و وجودش اثبات شده است فقط رسما نوعی اختلال روانی محسوب نمی‌شود.
علائم اعتیاد به خشم چیست؟
اعتیاد به خشم همان‌طور که در ابتدا هم عنوان شد، نوعی اختلال خلقی و تشخیص رسمی و مشخص نیست و به همین دلیل ممکن است در افراد مختلف نشانه‌های متفاوتی داشته باشد. افراد معتاد به خشم هیچ روزی را بدون عصبانیت پشت‌سر نمی‌گذارند و واکنش‌های پرخاشگرانه به یکی از رفتارهای روزمره آنها تبدیل می‌شود.
متداول‌ترین نشانه‌های خشم اعتیادگونه عبارت‌اند از:
- علائم جسمی:
سردرد، معده‌درد، دندان قروچه، گرفتگی فک، سرگیجه، لرزش، احساس گرما و برافروختگی، تعریق، تپش قلب سریع و بسیار بالا
- علائم عاطفی و احساسی:
کینه، اضطراب، رنجش، غم، افسردگی، ناامیدی، نفرت، انزجار، ناباوری و تحریک‌پذیری.
- علائم رفتاری:
فریادزدن، جیغ زدن، گریه کردن ، صحبت‌کردن با صدای بلند، پرخاشگری، واکنش شدید حتی به شوخی‌های اطرافیان، کنایه‌زدن، قدم‌زدن و بی‌قراری، آسیب‌رساندن به وسایل، تکانشگری، خشونت و تحریک‌پذیری.
- علائم شناختی:
خودگویی منفی، افکار و تصورهای خصمانه، نشخوار ذهنی درباره انتقام و افکار آسیب‌زا.
اعتیاد به خشم چگونه نشان داده می‌شود؟
در اعتیاد به خشم، فردی همیشه مستعد خشم است. به صورت دیوانه‌وار ممکن است مشکلاتی در مدیریت خشم داشته باشد و مستعد رفتار خشونت‌آمیز باشد، یا ممکن است فردی باشد که به‌صورت کلامی دیگران را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهد.
اعتیاد به خشم اغلب نسبت به خود و اطرافیان خود بسیار سختگیر هستند. آنها ممکن است در شرایطی که افراد دیگر اصلاً مشکل مشابهی ندارند، در کنترل احساسات خود مشکل داشته باشند – برای مثال، در هنگام مشاجره با دیگری یا رئیس خود در محل کار.
به طور معمول، واکنش فرد عصبانی به طور قابل توجهی با خود موقعیت مطابقت ندارد. در حالی که “اعتیاد به خشم” به عنوان یک تشخیص بالینی در نظر گرفته نمی شود، کسانی که آن را تجربه می‌کنند ممکن است با اختلال انفجاری متناوب (IED) تشخیص داده شوند.
مطالعات نشان می‌دهد که مردان ممکن است تهاجمی‌تر از زنان باشند. آنها همچنین عصبانیت خود را با پرخاشگری نشان می‌دهند، در حالیکه زن و مرد می‌توانند به یک اندازه پرخاشگر باشند، اما مردان نسبت به تحریک خشم واکنش بیشتری نشان می‌دهند در حالی که زنان ممکن است با رفتارهای غیر پرخاشگرانه و از روش‌های دیگری برای ابراز خشمشان استفاده کنند و به آنها واکنش نشان دهند.
چگونه اعتیاد به خشم را بشناسیم؟
اعتیاد به خشم می‌تواند در هر سنی افراد را تحت تاثیر قرار دهد اما در افراد جوان‌تر شایع‌تر است. در کودکان، نشانه‌های اعتیاد به خشم عموماً بین 12 تا 14 سالگی شروع می‌شود. بزرگسالان ممکن است در مقایسه با جمعیت‌های جوان‌تر، تکانشی‌تر و از نظر فیزیکی یا کلامی خشن‌تر باشند.
در حالیکه ممکن است برای شما واضح باشد که فردی مستعد خشم و عصبانیت است و با توصیف یک فرد بسیار پرخاشگر مطابقت دارد، آنها اغلب نسبت به رفتار خود به زبان عامیانه کور هستند یعنی نسبت به رفتار خود همیشه چشم‌پوشی می‌کنند. اگر چشمان خود را برای علائم هشدار باز نگه دارید می‌تواند برای شناسایی این رفتار کمک‌کننده باشد:
- تمایل دارند همه چیز را شخصی بدانند و به راحتی توهین می‌کنند
- از درگیری یا رویارویی نمی‌ترسند (در واقع، ممکن است به نظر مشتاق آن باشند)
- همیشه برای گلایه‌های خود به مخاطب نیاز دارند
- در عذرخواهی یا اعتراف به تقصیر مشکل دارند
- دیگران را مقصر مشکلات خود می‌دانند و هرگز مسئولیت اعمال خود را بر عهده نمی‌گیرند
- بیش از حد رقابتی هستند و دوست ندارند ببازند
- در هنگام عصبانیت به گونه‌ای رفتار می‌کنند که برایشان نامطلوب است
- سابقه خشونت یا بدرفتاری دارند
- آنها مستعد رفتارهای اعتیادآور هستند و خشم داروی انتخابی آنهاست
علل اعتیاد به خشم یا خشم عادت شده چیست؟
اعتیاد به خشم ممکن است علت‌های مختلفی داشته باشد از جمله:
- ژنتیک؛
- تروما در گذشته؛
- ضعف مهارت‌های مقابله‌ای (مهارت مدیریت ذهن و احساسات در شرایط ناخوشایند)؛
- فشارهای روانی و چالش‌هایی که فرد در زندگی با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کند؛
- سوءتفاهم و برداشت اشتباه از موقعیت؛
- سابقه خانوادگی اعتیاد به خشم (بچه‌هایی که در محیطی پر از پرخاشگری بزرگ می‌شوند، خشم بیشتری دارند و واکنش‌های شدیدتری هنگام خشم نشان می‌دهند)؛
- مصرف مواد مخدر؛
- اختلالات روانی و خلقی و بیماری‌های روانی؛
- آسیب‌های فیزیکی مانند ضربه به سر؛
- رفتارهای ناخوشایند دیگران مانند اذیت و آزار، تمسخر، تهدید، توهین یا فریادزدن.
- بزرگ شدن در یک محیط آزاردهنده کلامی یا فیزیکی
- بزرگ شدن در محیطی پر از خشم.
- داشتن یکی از اعضای خانواده با یا سابقه خشم یا اختلال انفجاری متناوب (IED)
- تفاوت در ساختار مغز (به عنوان مثال، سیستم لیمبیک و لوب های فرونتال)
- ضربه به مغز یا سر
اعتیاد به خشم چه خطراتی دارد؟
افرادی که به خشم عادت کردند معمولا خیلی زود عصبانی می‌شوند و سپس خشمشان سریع فروکش می‌کند؛ مدت‌زمان عصبانیت آنها معمولا بیشتر از ۳۰ دقیقه نمی‌شود، اما در همین مدت کوتاه هم آسیب‌های شدیدی به خود و اطرافیانشان می‌زنند. اعتیاد به خشم روی سلامت جسم و روان افراد و زندگی شخصی، اجتماعی و کاری آنها اثر می‌گذارد.
بعضی از مشکلاتی که عصبانیت همیشگی ایجاد می‌کند، عبارت‌اند از:
- افزایش فشار خون؛
- تأثیر منفی روی روابط بین‌فردی (روابط عاطفی، خانوادگی، دوستانه و کاری)؛
- استرس و اضطراب شدید به‌خاطر ناتوانی در کنترل خشم و واکنش‌های شدید؛
- احتمال ایجاد آسیب‌های جسمی که نتیجه ابراز فیزیکی خشم است؛
- احتمال بروز خسارات جبران‌ناپذیر مانند ارتکاب قتل یا آسیب‌رساندن به دیگران؛
- ایجاد مشکل در محل کار و تحصیل و احتمال اخراج‌شدن از کار، مدرسه یا دانشگاه؛
- افزایش احتمال ابتلا به اختلالات خلقی مانند اختلال انفجاری متناوب و افسردگی؛
- افزایش احتمال ابتلا به بیماری قلبی، التهاب، دردهای مزمن و سکته مغزی.
خشم مهارنشده مثل انبار باروت است و هربار تحریک می‌شوید، مثل این است که یک کبریت در این انبار باروت بیندازید؛ ممکن است بالاخره یک بار کبریتی که می‌اندازید، این انبار باروت را منفجر کند و خسارات جبران‌ناپذیری به بار آورد.
چگونه و چه زمانی خشم معمولی به عادت به خشم (اعتیاد به خشم) تبدیل می‌شود؟
واکنش‌های خشم معمولی و اعتیاد به خشم از طریق مختلفی متفاوت است، به‌ویژه در رابطه با رفتارهای افراد مرتبط با احساساتشان.
در جایی که خشم معمولی ممکن است در طول زمان بجوشد و در گفتگو ظاهر شود، اعتیاد به خشم کمتر قابل پیش‌بینی است.
خشم معمولی ممکن است شبیه صداهای بلند شده یا فریاد زدن در شدیدترین حالت خود باشد. با این حال، اعتیاد به خشم می‌تواند بسیار خطرناک‌تر باشد و شامل پرخاشگری فیزیکی یا کلامی انفجاری، پرتاب و شکستن وسایل، عصبانیت، خشم جاده‌ای و خشونت خانگی باشد.
خشم معمولی معمولا به دلیل یک اتفاق یا یک رفتار بروز پیدا می‌کند، اما اعتیاد به خشم به طور ناگهانی و بدون دلیل قابل مشاهده کافی ظاهر می‌شوند. اعتیاد به خشم معمولاً کوتاه‌تر هستند (۳۰ دقیقه یا کمتر) اما تحمل آن دشوارتر است.
چگونه با اعتیاد به خشم کنار بیاییم؟
هنگامی که به خشم عادت کردید و کمک کم به اعتیاد تبدیل می‌شود، چند کار وجود دارد که می‌توانید انجام دهید:
- مشکل را نادیده نگیرید.
- اجازه ندهید خشمتان از کنترل خارج شود.
- اجازه ندهید که به خاطر اعتیاد به خشم، رابطه شما با هر فرد دیگری که برای شما مهم است خراب شود.
- اجازه ندهید زندگی شما یا زندگی اطرافیانتان را که احتمالاً با مسائل خود دست و پنجه نرم می‌کنند و سعی می‌کنند با وجود آنها (اگر نه به خاطر آنها) به بهترین شکل ممکن زندگی شادی داشته باشند، خراب کند.
- اجازه ندهید این وضعیت به گردابی همه‌گیر تبدیل شود که آخرین قطره انرژی را از هر دو طرف می‌گیرد تا چیزی جز تلخی و پشیمانی باقی نماند – نوعی که مردم به کاری که زمانی انجام داده‌اند فکر می‌کنند. زمانی که آنقدر جوان و احمق بودند که فکر می کردند می توانند همه چیز را تغییر دهند. فقط الان میفهمیم که چقدر اشتباه میکردیم!
اگر به خشم اعتیاد داریم، برای مدیریت آن چه کنیم؟
اگر زیاد عصبانی می‌شوید، احتمالا خودتان هم می‌دانید که هم به خودتان و هم به اطرافیان چقدر آسیب می‌رسانید. بنابراین لازم است کم‌کم برای غلبه بر خشم خود تمرین کنید و یاد بگیرید به روشی درست احساسات‌تان را بروز دهید و موقعیت ناخوشایندی را که در آن قرار دارید مدیریت کنید.
چند تکنیک که به شما کمک می‌کنند در لحظه از انفجار خشمتان پیشگیری کنید عبارت‌اند از:
- تکنیک‌های حفظ آرامش را تمرین کنید:
مدیتیشن، تنفس عمیق و تصویرسازی ذهنی از روش‌هایی‌اند که به آرامش شما کمک می‌کنند.
- محیط را تغییر دهید:
وقتی عصبانی هستید، به‌جای ادامه‌دادن بحث، محیط را ترک کنید. پیاده‌روی به شما کمک می‌کند ذهنتان را آرام کنید.
- منطقی فکر کنید:
به‌جای اینکه واکنش‌های عصبی، ناگهانی و پرخاشگرانه نشان دهید، با منطق فکر کنید و رفتار درست را نشان دهید.
- مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنید:
وقتی احساس خشم بروز می‌کند، به‌جای اینکه سریع واکنش نشان دهید، به صحبت‌های طرف مقابل گوش کنید. سپس چند ثانیه صبر کنید و بعد از فکرکردن به آنچه شنیده‌اید، پاسخ درستی بدهید.
- تحرک داشته باشید:
وقتی عصبانی هستید، تنش‌های زیادی در بدنتان وجود دارد که با تمرین و تحرک می‌توانید این تنش‌ها را خالی کنید. مثلا ضربه‌زدن به کیسه بوکس یکی از روش‌های مناسب برای تخلیه انرژی ناشی از خشم است.
- عوامل محرکه را حذف کنید:
اگر اهل مصرف سیگار، کافئین زیاد یا الکل هستید، احتمالا می‌دانید که این مواد علائم خشمتان را شدیدتر می‌کنند. با ترک سیگار و سایر عادت‌های مخرب، کنترل خشم و مدیریت درست واکنش‌ها برایتان ساده‌تر می‌شود.
راهکارهای بالا ممکن است در موقعیتی که خشمگین می‌شوید، به شما کمک کنند احساسات‌تان را مهار کنید، اما درمان ریشه‌ای اعتیاد به خشم نیست. برای پیداکردن ریشه درونی و روانی این مشکل بهتر است با درمانگر مشورت کنید و با جلسات درمانی منظم از عصبانیت‌های ناگهانی و غیرقابل‌کنترل رها شوید.
کمک حرفه‌ای دریافت کنید
اگر با این خشم عادت شده، سر و کار دارید، دریافت کمک حرفه‌ای می‌تواند مفید باشد. ممکن است بخواهید یک درمانگر متخصص در مدیریت خشم یا بازیابی تروما پیدا کنید. یک درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید چه چیزی باعث خشم و رفتارهای مخرب شما یا حتی نزدیکانتان می‌شود تا بتوانید از آنها دوری کنید یا در صورت وقوع از خود در برابر آنها محافظت کنید.
در نهایت، شرکت در گروه درمانی و گروه‌های حمایتی برای افرادی که از خشم دیگران آسیب دیده‌اند، گزینه دیگری است که ارزش بررسی دارد – به‌ویژه اگر در محل زندگی شما هیچ گروهی در دسترس نباشد. گروه‌های حمایتی می‌توانند بینش ارزشمندی در مورد اینکه دیگران چگونه با موقعیت‌های مشابه کنار آمده‌اند، ارائه دهند. به علاوه آنها به قربانیان سوء استفاده اجازه می‌دهند تا از طریق تجربیات مشترک و درک متقابل راه درمان را پیدا کنند!
خشم سرکوب‌کردنی نیست!
خشم یکی از احساسات اصلی و مهم همه ما است و سرکوب خشم به سلامت جسم و روان آسیب می‌رساند. انسان‌ها باید یاد بگیرند چطور احساس خشمشان را درک کنند و آن را به روشی صحیح بروز دهند. افرادی که مهارت‌های مقابله با شرایط ناخوشایند را می‌دانند، دیگر اعتیاد به خشم ندارند و می‌توانند ذهن و احساساتشان را مدیریت کنند و بر اوضاع مسلط شوند.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان علائمی را دارید که در این مقاله بررسی کردیم، توصیه می‌کنیم با روان‌درمانگری حرفه‌ای مشورت کنید. درمان اعتیاد به خشم هم سلامت ذهن و جسمتان را حفظ می‌کند و هم به بهبود روابط و زندگی شخصی و اجتماعی‌تان کمک خواهد کرد.
نیلوفر علی‌بیگی
منبع:
Perry, E. (August 22, 2023). Rageaholic: Definition, Signs, & Treatments. Taken from the link: https://www.choosingtherapy.com/rageaholic/
Castillo, M. (March 8, 2023). How to Deal with Rageaholic?. Taken from the link: https://www.linkedin.com/pulse/how-deal-rageaholic-malaysha-castillo/
Wade, D. (February 11, 2022). What Is a Rageaholic?. Taken from the link: https://psychcentral.com/health/rageaholic
