ترس از تاریکی (nyctophobia) به ناراحتی و یا ترس شدید از تاریکی اشاره دارد که در این شرایط ممکن است فرد در هنگام قرار گرفتن در مکان‌ها و موقعیت‌های تاریک دچار مشکل شود و همیشه سعی می‌کند در مکان‌های تاریک قرار نگیرد. برای همین مبتلایان به ترس از تاریکی ممکن است دچار اختلال در خواب شوند. این در حالی است که نیکتوفوبیا کاملا قابل درمان است. اگر از تاریکی می‌ترسید به راحتی می‌توانید از طریق مشاوره با یک روانشناس یا روانپزشک مشکل خود را برطرف کنید.
ترس از تاریکی (Nyctophobia) چیست؟
ترس از تاریکی یا نیکتوفوبیا یک فوبی خاص است که به داشتن ترس بیش از حد و شدید از تاریکی اشاره دارد. نیکتوفوبیا یک نوع اختلال اضطرابی است که به آن achluophobia یا lygophobia نیز می‌گویند. ترس از تاریکی و جن در کودکان شایع‌تر است، اما این وضعیت می‌تواند افراد را در هر سنی تحت‌تاثیر قرار دهد. ترس از تاریکی در بزرگسالان هم ممکن است رخ دهد.
نیکتوفوبیا اغلب با مشکلات خواب همزمان است. ترس از تاریکی در بزرگسالان ممکن است باعث وحشت و اضطراب هنگام به خواب رفتن شود. برخی از افراد برای جلوگیری از مواجهه با ناراحتی خود، اتاق را روشن نگه می دارند، اما همچنان این افراد ممکن است بی خوابی، خواب هراسی و حملات پانیک شبانه را تجربه کنند.
علائم ترس از تاریکی یا نکتوفوبیا در بزرگسالان و کودکان چیست؟
علائم ترس از تاریکی یاNyctophobia می‌تواند از نظر شدت و فراوانی متفاوت باشد. به خاطر داشته باشید که در صورت درخواست مستقیم از کودکان خردسال، ممکن است نتوانند علائم خود را بیان کنند. پس بهتر است برای تشخیص ترس از تاریکی در کودکان، مراقب رفتارهای آنها باشید. به طور کلی علائم نیکتوفوبیا عبارتند از:
- لرزش
- گرگرفتگی
- ضربان قلب تند
- تجربه از دست دادن کنترل
- تلاش برای فرار از اتاق‌های تاریک
- مشکل تنفس و سفتی قفسه سینه
- اضطراب یا وحشت در محیط‌های تاریک
- در صورت ماندن در خانه در اتاق‌های روشن در شب می‌مانند
- اجتناب از رانندگی در شب یا حملات پانیک در حین رانندگی
- تجربه ناراحتی‌های گوارشی (به عنوان مثال، معده درد، حالت تهوع)
چه چیزی باعث می‌شود از تاریکی بترسیم؟
علت اصلی ترس از تاریکی هنوز شناسایی نشده است. ترس، از بسیاری جهات، ریشه‌های بیولوژیکی و روانی دارد. به‌ویژه بخشی از مغز که به نام آمیگدال شناخته می‌شود، نقش اصلی را در نحوه طبقه‌بندی و پردازش موقعیت‌های تهدیدکننده ایفا می‌کند. به‌طور مشابه، تجربیات آسیب‌زا مرتبط با تاریکی می‌تواند خطر ترس از تاریکی را بیشتر کنند. در حدود سن 2 سالگی، بسیاری از کودکان شروع به ترس از تاریکی می‌کنند و پژوهش‌ها نشان می‌دهد که 73 درصد از کودکان ترس شبانه را تجربه می‌کنند. در این زمان، تخیل آنها بیش از حد است و ممکن است موقعیت‌های ترسناک برای آنها قریب الوقوع به نظر برسند.
ترس از تاریکی در کودکان
Nyctophobia یک فوبیای رایج در کودکان است. ترس ممکن است ناشی از تخیل کودکان باشد، به خصوص که بسیاری از کتاب‌ها و نمایش‌ها «اتفاقات بد» را در تاریکی به تصویر می‌کشند. این ترس حتی زمانیکه کودک یک حادثه آسیب‌زا را در طول شب تجربه کند، ممکن است رخ دهد.
کودکان ممکن است با چسبیدن به مراقبان خود با نیکتوفوبیا کنار بیایند. آنها ممکن است اصرار داشته باشند که از چراغ‌های شب یا چراغ‌های روشن دیگر در طول شب استفاده کنند یا از رفتن به رختخواب بدون حضور والدین خودداری کنند، چون از تاریکی و تنهایی در تاریکی می‌ترسند. برخی از آنها رفتارهای واپسگرایانه‌ای، مانند شب ادراری یا مکیدن انگشت شست خود برای تسکین را تجربه می‌کنند. ترس‌های شبانه، بی‌خوابی و بیدار شدن‌های مکرر با این فوبیا رایج هستند.
ترس از تاریکی در بزرگسالان
اگرچه با بالا رفتن سن این ترس از تاریکی کمتر رایج است و در بزرگسالان به ندرت رخ می‌دهد. اما بزرگسالان ممکن است نکتوفوبیا را تجربه کنند و نکتوفوبیا در بزرگسالان اغلب با احساس خطر همراه است. اما به هر حال علت ترس از تاریکی در بزرگسالان هر چیزی که باشد این وضعیت می‌تواند بر کیفیت زندگی آنها تأثیر می‌گذارد.
ترس از تاریکی در بزرگسالان نیز ممکن است با بی‌خوابی و سایر علائم مرتبط با خواب همراه باشد. در نتیجه، ممکن است در طول روز احساس خستگی خاصی کنند. آنها همچنین ممکن است از خوابیدن در مکان‌های دیگر یا بیرون رفتن در شب اجتناب کنند تا خود را در معرض ترس خود قرار ندهند.
چگونه با فوبیای تاریکی کنار بیاییم؟
Nyctophobia یا ترس از تاریکی در بزرگسالان و کودکان قابل درمان است و شما می‌توانید بر ترس خود از بودن در تاریکی غلبه کنید. اگر مشکل دارید، بهتر است برخی از استراتژی‌های خودیاری را امتحان کنید، یا برای درمان وضعیت خود با یک روانشناس مجرب و با تجربه مشورت کنید. به خاطر داشته باشید که این کار نیاز به تمرین و ثبات دارد. تغییر، زمان می‌برد و نیازمند صبر است، پس سعی کنید ناامید نشوید و از تلاش دست بکشید.
اگر چه علت ترس از تاریکی در بزرگسالان مشخیص نیست اما به راحتی می‌توانید راهکارهای درمانی زیادی را برای مقابله با وضعیت خودتان پیدا کنید. برخی از این راهکارها عبارتند از:
- از تشدید ترس خود بپرهیزید:
قبل از رفتن به رختخواب اخبار را تماشا نكنید یا شبکه‌های مخرب اجتماعی را مرور نكنید. سعی کنید از فعالیت‌هایی که باعث اضطراب یا ترس شما می‌شود اجتناب کنید.
- قبل از خواب تکنیک‌های آرامبخش را امتحان کنید:
سعی کنید یک روال قبل از خواب دلپذیر برای خود ایجاد کنید. حمام آب گرم، پوشیدن لباس خواب مورد علاقه خود و مدیتیشن چند لحظه قبل از خواب را در نظر بگیرید.
- از چراغ خواب استفاده کنید:
برای غلبه به ترس از تاریکی در کودکان، اجازه دهید مقداری نور در اتاق داشته باشید. هیچ شرمی وجود ندارد که حتی شما به عنوان یک بزرگسال، مقداری نور در اتاق داشته باشید. اگر به شما کمک می‌کند احساس امنیت کنید، مقدار معقولی را تعیین کنید و به آن پایبند باشید.
- تصورات خود را در مورد تاریکی کنترل کنید:
اگر دائما تجسم کنید که تاریکی ترسناک، بد یا آشفته است، مطمئناً به احساس ترس ادامه خواهید داد. سعی کنید افکار خود را به چالش بکشید و به افکار مثبتی بیندیشید.
- در مورد احساس خود صحبت کنید:
گاهی اوقات، بهتر است است که به سادگی احساسات خود را به کسی که گوش می‌دهد بیان کنید. در هنگام بروز ترس از تاریکی در مورد نگرانی‌های خود با یکی از عزیزان صحبت کنید.
- ذهن آگاهی را امتحان کنید:
دفعه بعد که احساس اضطراب کردید، ذهن آگاهی را تمرین کنید. چند نفس عمیق بکشید، سعی کنید در همان لحظه باشید و به خود با یک جمله تاکیدی مانند، من در امانم، آرامش بدهید.
- خود را در معرض تاریکی قرار دهید:
هر چقدر هم که ترسناک به نظر می‌رسد، ممکن است لازم باشد خود را در معرض تاریکی قرار دهید تا حساسیت خود را از بین ببرید.
- اهداف واقع بینانه تعیین کنید:
نیازی نیست که به یکباره با ترس خود مقابله کنید. در عوض، اهداف کوچک، متوسط و بزرگ را برای بهبودی در نظر بگیرید و برای رسیدن به آن اهداف گام‌های معقولی بردارید.
- شفقت و همدلی به خود را تمرین کنید:
غلبه بر فوبیا فرآیندی یک شبه نیست. سعی کنید در این مدت با خود دلسوزی و مهربانی داشته باشید، تمام مراحل را در مسیر درست تصدیق کنید و در هنگام شکست‌ها صبور باشید.
ترس از تاریکی یا نکتوفوبیا چگونه درمان می‌شود؟
درمان فوبیا می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما غلبه بر ترس کاملاً امکان‌پذیر است. بسیاری از مردم متوجه می‌شوند که ترکیبی از درمان ، داروهای اضطراب ، و استراتژی‌های خودیاری می‌تواند به مدیریت علائم آنها کمک کند. به خاطر داشته باشید که درمان یک استراتژی مناسب برای همه نیست، اما می‌توانید از مشاوره با یک روانشناس برای مشکل خود بهره بگیرید.
- درمان شناختی- رفتاری
CBT یک روش درمانی شناخته‌شده برای درمان اضطراب، هراس و فوبیا است. CBT می‌تواند به شما کمک کند افکار منفی را به چالش بکشید و آنها را به افکار واقعی‌تر تبدیل کنید. همچنین درمانگر شما را با مهارت‌های مقابله‌ای سازگاری آشنا می‌کند که می‌توانید در هنگام احساس ترس از آنها استفاده کنید.
CBT یک درمان ساختاریافته و کوتاه مدت است. درمانگر شما ممکن است تکالیف هفتگی را برای شما تعیین کند. آنها همچنین مهارت‌های پیشگیرانه و مداخله‌ای را به شما آموزش می‌دهند که در صورت مشکل پس از اتمام درمان، از آنها استفاده کنید.
- درمان از طریق مواجهه
مواجهه درمانی نوعی از CBT است که به افراد کمک می‌کند با ترس‌های خود در یک محیط ساختاریافته و حمایتی مقابله کنند. مواجهه درمانی معمولاً تدریجی است – درمانگر شما به شما کمک می‌کند نسبت به ترس حساسیت‌زدایی کنید تا زمانی که اضطراب در نهایت از بین برود.
- درمان مواجهه با واقعیت مجازی
مواجهه با واقعیت مجازی شکلی از مواجهه درمانی است که از برنامه‌های خاصی برای قرار دادن مراجعان در معرض محرک‌های محرک در محیط‌های کنترل شده استفاده می‌کند. این نوع درمان مستلزم این است که مراجع از چنین فناوری برای مقابله با ترس خود از تاریکی استفاده کند. درمانگر اغلب علائم حیاتی مانند ضربان قلب و تنفس را کنترل می‌کند.
- دارو
ممکن است همراه با روان‌درمانی، داروهای روانپزشکی نیز تجویز شود. داروهای ضد افسردگی ، مسدودکننده‌های بتا و بنزودیازپین‌ها می‌توانند به کنترل برخی از علائم اضطراب مرتبط با نیکتوفوبیا کمک کنند.
چالش ترس از تاریکی
Nyctophobia یا نکتوفوبیا می‌تواند برای افراد در هر سن و پیشینه‌ای چالش برانگیز باشد. این می‌تواند منجر به اجتناب، مشکلات خواب و اختلال در عملکرد در طول روز شود. با این حال، این فوبیا از طریق درمان، دارو و مداخلات رفتاری قابل درمان است. کمک‌های زیادی برای غلبه بر فوبیا در دسترس است. اگر در حال مبارزه هستید، همین امروز برای رهایی از وضعیت خود با یک روانشناس با تجربه تماس بگیرید!
ما در مرکز تخصصی روان‌شناختی آریاز در کنار شما هستیم تا بتوانید به شیوه‌ای کارامد با ترس‌های خود مقابله کنید.
نیلوفر علی بیگی
منابع:
Arzt, N. (April 17, 2023). Nyctophobia (Fear of the Dark): Symptoms, Causes, & Treatments. Taken from the link: https://www.choosingtherapy.com/nyctophobia/
