هدف مشاوره خانواده رسیدگی به مشکلات اساسی است که باعث مشکلات خانوادگی می‌شود. انواع مختلفی از خانواده درمانی وجود دارد. مشکلات مختلف خانوادگی ممکن است به انواع خاصی از مشاوره نیاز داشته باشد.
مشاوره خانواده چیست؟
مشاوره خانواده یا خانواده درمانی روشی برای ایجاد و حفظ روابط خانوادگی سالم و کاربردی است.هدف ، شناسایی و رفع مشکلات در خانواده است. این مسائل می‌تواند عاطفی، روانی یا رفتاری باشد.
بسیاری از رویکردهای خانواده درمانی از نظریه سیستم‌های خانواده سرچشمه می‌گیرند. این نشان می‌دهد که خانواده‌ها به جای گروه‌هایی از افراد که مستقل از یکدیگر عمل می‌کنند، در سیستم‌هایی از خانواده کار می‌کنند.
خانواده درمانی چه تفاوتی با مشاوره خانواده دارد؟
اصطلاحات “خانواده درمانی” و “مشاوره خانواده” اغلب قابل تعویض هستند. هر دو معمولاً شامل گفتگو می‌شوند تا به افراد و خانواده‌ها کمک شود تا از طریق درگیری‌ها، موانع، یا مسائل مربوط به سلامت روان کار کنند.
با این حال، یک درمانگر ممکن است اعتبار متفاوتی نسبت به یک مشاور داشته باشد. معمولاً یک مشاور فقط به مدرک لیسانس نیاز دارد اما یک درمانگر برای انجام کار به مدرک کارشناسی ارشد و مجوز نیاز دارد.
(درمانگران و مشاوران باید اطلاعاتی در مورد تحصیلات و مجوز فعالیت خود ارائه دهند)
مزایای مشاوره خانواده
مزایای مشاوره از خانواده‌ای به خانواده دیگر متفاوت است، اما می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
ایجاد مرزهای سالم / بهبود ارتباطات/ تعریف نقش شخص در خانواده / بهبود پویایی خانواده و ابزارهای مقابله‌ای برای اعضای خانواده / پرداختن به تعامل ناکارآمد / بهبود توانایی های حل مسئله خانواده
خانواده درمانی می‌تواند باعث کاهش خطر در برخی از بیماری‌های روانی در دوره نوجوانی بشود.
طبق یک مطالعه در سال دو هزار و بیست و دو از یک منبع مطمئن، خانواده ها ممکن است درمان را برای رسیدگی به موارد زیر مفید بدانند:
مشکل در برقراری ارتباط یا ابراز احساسات/ تضادهای بین خواهر و برادرها /والدین ناسازگار/ مشکلات زناشویی/ ایجاد یک رابطه عملکردی و سالم پس از طلاق و انطباق با یک بیماری مزمن یا مرگ در خانواده
انواع مشاوره خانواده
برخی از مشاوران خانواده بازدید از منزل یا جلسات آنلاین را ارائه می‌دهند. اینها می‌توانند راحتی بیشتری را نسبت به جلسات اداری برای خانواده ها فراهم کنند. با این حال، خانواده های دیگر ممکن است مشاوره خارج از محیط خانه را ترجیح دهند.
چندین نوع مشاوره خانواده وجود دارد:
خانواده درمانی عملکردی
مشاوران این روش را معمولا برای خانواده‌هایی که کودک یا نوجوانی با مشکلات پیچیده عاطفی یا رفتاری دارند استفاده می‌کنند.
ممکن است کودک و والدین یا کسانی که از کودک مراقبت می‌کنند 8 تا 30 جلسه هفتگی با هم شرکت کنند. این جلسات به خانواده‌ها کمک می‌کند تا راهبردهایی را برای مقابله با رفتار کودک و بهبود عملکرد خانواده بیاموزند.
درمان چند سیستمی
هدف از این کار رفع مشکلات رفتاری و عاطفی کودکان و نوجوانان است.
درمان چند سیستمی همچنین بر مسائل گسترده‌تری در مورد رفتار کودک تمرکز می‌کند. به عنوان مثال، هدف آن بهبود تعامل منبع مورد اعتماد با سیستم‌های اجتماعی، مانند مدارس یا محله‌ها باشد.
درمان بین نسلی
این شامل یک درمانگر است که تعاملات بین نسل‌ها را بررسی می‌کند، مانند بین والدین یا مراقبان و فرزندان. هدف این است که بفهمیم چگونه پاسخ‌های گذشته به چالش ها بر تعاملات یا مشکلات فعلی خانواده تأثیر می‌گذارد.
درمان بین نسلی زمانی مفید است که مسائل و الگوهای رفتاری در طول نسل‌ها ادامه داشته باشد. همچنین، ممکن است به پیش‌بینی چگونگی ایجاد مشکلات در آینده کمک کند، زیرا رفتار گذشته پیش‌بینی‌کننده خوبی برای رفتار آینده است.
خانواده درمانی استراتژیک مختصر
هدف این درمان تغییر الگوهای تعامل بین اعضای خانواده است.
این یک مداخله با زمان محدود است که مشکلات خانوادگی را هدف قرار می‌دهد که منجر به بروز علائم مشکل ساز در جوانان می‌شود. اکثر خانواده‌درمانی‌های استراتژیک کوتاه 12 تا 16 جلسه طول می‌کشند.
Research Trusted Source گزارش می‌دهد که این شکل از درمان مزایای بلندمدتی دارد. محققان دریافتند که خانواده درمانی استراتژیک کوتاه مدت در کاهش دستگیری و حبس در کوتاه مدت و بلندمدت موثرتر از درمان معمول مانند گروه درمانی و گروه‌های آموزش والدین است.
درمان ساختاری
ساختار درمانی مشکلاتی را که به دلیل ساختار خانواده به وجود می‌آید را مدیریت می‌کند. هدف آن دستیابی به یک سلسله مراتب خانوادگی کارآمد و متعادل با مرزهای مناسب بین اعضا است.
تفاوت کلیدی با درمان‌های ساختاری، تمرکز بر ساختار به جای رفتارهای خاص است که باعث ایجاد مشکل می‌شود.
هداف خانواده درمانی چیست؟
اهداف خانواده درمانی اغلب مشابه اهداف روان درمانی فردی است.
خانواده‌درمانی می‌تواند به رسیدگی به شرایط سلامت روان، اختلالات مصرف مواد، و اختلالات سلوک و موارد دیگر کمک کند. علاوه بر این، با خانواده درمانی، تمرکز بر ساختار خانواده و روابط بین اعضا است، نه بر روی افراد.
آیا خانواده درمانی برای همه است؟
خانواده درمانی ممکن است برای همه مناسب نباشد. ممکن است برای کسانی که می‌خواهند روابط خانوادگی را بهبود بخشند یا شرایط سلامت روان را از دیدگاه سیستم خانواده درمان کنند، مناسب باشد.
غالباً در خانواده درمانی چندین عضو شرکت می‌کنند. اگر اعضای خانواده مخالف باشند یا نخواهند در این فرآیند شرکت کنند، ممکن است درمان مناسبی نباشد.
دانشجوی رشته روانشناسی (دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام)
سروش غفاری
