زوج درمانی نوعی روان درمانی است که می‌تواند به شما و همسرتان در بهبود روابط شما کمک کند. اگر مشکلاتی در رابطه دارید، می‌توانید برای کمک به بازسازی رابطه خود به دنبال زوج درمانی باشید. در هر مرحله از رابطه شما، صرف نظر از آن، مفید است. زوج‌درمانی می‌تواند طیف گسترده‌ای از مسائل مربوط به رابطه، از جمله درگیری‌های مکرر، احساس قطع ارتباط، رابطه عاشقانه، مسائل مربوط به رابطه جنسی، یا مشکلات ناشی از استرس‌های بیرونی را برطرف کند.
زوج درمانی چیست؟
زوج درمانی، درمانی است که برای بهبود روابط عاشقانه و حل تعارضات بین فردی میان زوجین تلاش می‌کند. به‌عبارتی زوج درمانی، فرصتی برای زوجین است تا با هم برای بهبود رابطهشان تلاش کنند و به زندگی زناشویی بهتر و سالم‌تری دست پیدا کنند. این مقاله از کلینیک روانشناسی آگاه، به بررسی اصول اساسی روش زوج درمانی گاتمن می‌پردازد و به نقش آن در بهبود رابطه‌ی زناشویی اشاره می‌کند. این روش از مشاوره زوج درمانی، به زوجین کمک می‌کند تا با تغییرات کوچک، رابطه بهتری را برای خود بسازند.
جلسات زوج‌درمانی چگونه پیش می‌رود؟
در زوج درمانی، زوج‌درمانگران اغلب از یک رویکرد یکپارچه برای درمان استفاده می‌کنند، و بسته به نیاز شما، تکنیک‌هایی را از شکل‌های مختلف درمان می‌گیرند.
در زیر برخی از استراتژی هایی که زوج درمانگر ممکن است از آنها استفاده کند عبارتند از:
- آشنایی با شما:
زوج‌درمانگر با شناختن شما و شریک زندگیتان، احساس ایمنی ایجاد می‌کند. آنها به طور فعال و مشارکتی با شما کار می‌کنند تا به شما کمک کنند خود و شریک زندگیتان را بهتر بشناسید. درواقع درمانگر به شما و همسرتان کمک می‌کند تا احساسات را شناسایی کرده و آنها را در قالب کلمات برای یکدیگر بیان کنید.
- کاوش در گذشته:
زوج درمانی می تواند شامل کاوش در گذشته شما باشد، زیرا می تواند به شما در درک بهتر ترس‌ها، انگیزه‌ها و رفتارهای خود در یک رابطه کمک کند. همچنین می تواند به حل تعارضات حل نشده ای که بر حال شما تأثیر می گذارد کمک کند.
- تمرکز بر راه حل ها:
درمانگر شما با شما و همسرتان برای حل مسائل، اصلاح الگوهای رفتاری منفی و تمرکز بر جنبه‌های مثبت رابطه همکاری خواهد کرد.
- مهارت‌های آموزشی:
زوج‌درمانی می‌تواند به شما و همسرتان کمک کند تا مهارت‌های مدیریت خشم، حل مسئله و حل تعارض را آموزش دهید. هدف این است که شما و شریک زندگیتان را با ابزارهایی تجهیز کنیم تا به شما در مقابله با مسائل در هنگام بروز مشکلات کمک کنند.
زوج درمانی چه کمکی می‌تواند داشته باشد؟
زوج درمانی می تواند به شما و همسرتان این فرصت را بدهد که در مورد مسائل مربوط به چندین جنبه از رابطه خود بحث و حل و فصل کنید که می تواند شامل موارد زیر باشد:
- نقش‌ها در رابطه:
زوج‌درمانی می‌تواند به شما کمک کند نقش‌هایی را که شما و همسرتان در رابطه بازی می‌کنید بررسی کنید و پویایی‌های ناسالم را شناسایی کنید. همچنین می‌تواند به رفع تفاوت در انتظارات کمک کند.
- باورها و ارزش ها:
زوج درمانی می تواند به شما و همسرتان کمک کند تا در مورد عقاید، ارزش ها و احساسات مذهبی خود و پیامدهای این جنبه ها در زندگی روزمره خود صحبت کنید.
- امور مالی:
امور مالی می تواند منبع اصلی درگیری در روابط باشد. زوج درمانی می تواند به ترویج گفتگوی باز و شفافیت در مورد عادات درآمد و هزینه کمک کند.
- زمان صرف شده با هم:
شما و شریک زندگیتان می توانید به مسائلی بپردازید که باعث خرابکاری در زمان با هم بودن شما شده است. می‌توانید درباره فعالیت‌هایی که از انجام آنها با هم لذت می‌برید و چگونگی لذت‌بخش‌تر کردن زمان با هم صحبت کنید.
- کودکان:
اگر شما و همسرتان در مورد اینکه آیا می‌خواهید بچه‌دار شوید یا نه یا چگونه آنها را بزرگ کنید، همدل نیستید، زوج‌درمانی می‌تواند به شما در بیان این نگرانی‌ها کمک کند. همچنین می تواند به عوامل استرس زا مانند مشکل در باردار شدن یا فرزندخواندگی کمک کند.
- روابط خانوادگی:
زوج درمانی می تواند به شما و همسرتان کمک کند تا مشکلات ناشی از درگیری با سایر اعضای خانواده مانند والدین، فرزندان و خواهران و برادران را حل کنید.
- رابطه جنسی و صمیمیت:
اگر شما و شریک زندگیتان مسائل مربوط به رابطه جنسی و صمیمیت یا خیانت را دارید، زوج درمانی می تواند فضای امنی را برای شما فراهم کند تا احساسات و نیازهای خود را به اشتراک بگذارید.
- مسائل مربوط به سلامتی:
بیماری های جسمی یا روانی می تواند برای شما و همسرتان سخت باشد. زوج درمانی می تواند به شما کمک کند تا با استرسی که به رابطه شما وارد می کند مقابله کنید.
- عوامل استرس‌زای بیرونی:
درمان همچنین می‌تواند به شما و شریک زندگیتان کمک کند تا با درگیری‌های ناشی از عوامل خارجی، مانند کار، مقابله کنید که می‌تواند بر روابط شما استرس وارد کند.
مزایای زوج درمانی
دکتر مولر می‌گوید: وقتی مردم در رابطهشان احساس امنیت بیشتری می‌کنند، می‌توانند در بخش‌های دیگر زندگی‌شان قاطع‌تر و ماجراجوتر شوند. به عبارتی افراد گزارش می دهند که احساس می کنند با شریک زندگی خود و احساسات خود ارتباط بیشتری دارند و همچنین در رابطه ایمن تر، خودجوش و بازیگوش تر هستند.
از مزایای زوج درمانی می توان به کاهش پریشانی رابطه و افزایش رضایت از رابطه اشاره کرد.
برخی از مزایای زوج درمانی می تواند ارائه دهد:
- یکدیگر را بهتر درک کنید:
زوج درمانی می تواند به شما کمک کند خود و همسرتان را بهتر درک کنید. می تواند به هر دوی شما کمک کند تا احساسات، امیدها، ترس ها، اولویت ها، ارزش ها و باورهای خود را بیان کنید.
- مشکلات رابطه را شناسایی کنید:
به گفته دکتر مولر، درمانگر شما می تواند به شما و همسرتان کمک کند تا مسائلی را که منجر به درگیری های مکرر، عدم اعتماد و احساس قطع ارتباط می شوند، شناسایی کنید.
- بهبود مهارت های ارتباطی:
درمان می تواند به شما و همسرتان کمک کند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنید. این می تواند به شما کمک کند تا خود را بیان کنید و آنچه را که نیاز دارید بدون حمله یا سرزنش شریک زندگی خود بخواهید.
- تعارضات را حل کنید:
درمانگر شما می تواند به شما و شریک زندگیتان کمک کند تا مشکلات خود را بیان کرده و آنها را حل کنید.
- تقویت دوستی و دلبستگی:
زوج درمانی می تواند به تقویت دوستی، دلبستگی، پیوند و صمیمیت بین شما و همسرتان کمک کند.
- خاتمه دادن به رفتار ناکارآمد:
درمانگر شما می تواند رفتارهای ناکارآمد را شناسایی کرده و به حذف آنها کمک کند.
- مهارت‌ها را بیاموزید:
زوج‌درمانی شکل بلندمدت درمانی نیست. در عوض، این یک درمان کوتاه‌مدت است که هدف آن تجهیز شما و شریک زندگیتان به مهارت‌هایی است که به شما کمک می‌کند تا از تعارضاتی که در مسیر ایجاد می‌شوند پیشگیری و مدیریت کنید.
- بهبود رضایت از رابطه:
زوج درمانی می تواند به بهبود کیفیت کلی رابطه شما کمک کند، به طوری که شما و شریک زندگیتان در کنار هم شادتر باشید.
زوج درمانی به روش گاتمن
روش گاتمن نوعی زوج درمانی است که توسط دکتر جان گاتمن و دکتر جولی شوارتز گاتمن توسعه یافته است. روش گاتمن، نوعی زوج‌درمانی است که به زوج‌ها کمک می‌کند تا تعارض‌هایشان را حل کنند. برخی از زوج‌ها به خاطر الگوی ارتباطی منفی خود از هم فاصله می‌گیرند. چون وقتی مشکلی پیش می‌آید، شیوه‌ی برخورد آنها باعث می‌شود اوضاع بدتر شود.
روش زوج درمانی گاتمن به زوج ها یاد می‌دهد که تغییرات کوچک و مثبتی در نحوه‌ی برخوردشان با مشکلات ایجاد کنند و در نتیجه رابطه‌ی بهتر و سالم‌تری داشته باشند.
تکنیک های روش گاتمن
دکتر جان و جولی گاتمن 9 جزء از روابط سالم را توسعه دادند که به عنوان نظریه خانه روابط صدا شناخته می شود.
نظریه خانه رابطه صدا پایه و اساس روش گاتمن است. از خانه به عنوان استعاره ای برای ازدواج ایمن استفاده می کند. این تئوری هفت “طبقه” را مشخص می کند که یک زن و شوهر می توانند برای بهبود روابط خود از آنها عبور کنند، همراه با دو “دیوار تحمل وزن” که برای نگه داشتن زوج در کنار هم ضروری هستند.
- نقشه های عشق بسازید
این طبقه، زوج‌ها را با دنیای روانشناختی درونی یکدیگر آشنا می‌کند. اولین طبقه این نظریه به این معناست که چقدر دنیای روانشناختی و درونی شریک عاطفیمان را می‌شناسیم؟ در مورد آرزوها، علایق، نگرانی‌ها و احساسات او آگاهی داریم؟ هر چقدر شناختمان از هم بیشتر باشد، رابطه صمیمی‌تری خواهیم داشت.
- محبت و تحسین را به اشتراک بگذارید
این طبقه بر میزان محبت و احترام در یک رابطه متمرکز است. به هم ابراز علاقه کنید، به هم احترام بگذارید. رابطه‌ای محبت‌آمیز توام با احترام می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش برای هر دو طرف باشد. در این طبقه، زوج ها یاد می گیرند که آشکارا قدردانی و احترام خود را برای تقویت پیوند خود ابراز کنند.
- به جای دوری کردن، به هم نزدیک شوید
نیازهای خود را بیان کنید، لحظات کوچک زندگی روزمره در واقع اجزای سازنده رابطه هستند. این طبقه شامل یادگیری این است که متوجه شوید که شریک زندگی به دنبال جلب توجه، محبت، و آسایش است و مطابق با آن پاسخ می دهد.
در این طبقه زوجین یاد می‌گیرند به نیازهای شریک عاطفی‌شان توجه کنند. نیاز به توجه دارد؟ به او توجه کنید. نیاز به محبت و عشق از طرف شما دارد؟ محبتتان را از او دریغ نکنید.
- دیدگاه مثبت
این طبقه به شرکا کمک می‌کند تا یاد بگیرند که یکدیگر را مثبت ببینند، و آنها را قادر می‌سازد که خطاها را به‌عنوان مواردی از شرایط ببینند، نه شکست‌های فردی. بعد از هر مشاجره‌ای با شریک عاطفیتان یادتان نرود که او دوست و همراه شما در این مسیر است. به این تعارضات به شکل مثبتی نگاه کنید. زمانی که افراد تصمیم به نزدیک شدن می‌گیرند، گاهی تعارضاتی هم پیش می‌آید. پس این تعارضات را جزئی از رابطه‌تان بدانید و تلاش کنید در کنار هم مشکلات را حل کنید.
- مدیریت تضاد
ما می گوییم “مدیریت” تعارض به جای “حل” تعارض، زیرا تعارض رابطه طبیعی است و دارای جنبه های کاربردی و مثبت است. درک کنید که تفاوت اساسی در رسیدگی به مشکلات دائمی و مشکلات قابل حل وجود دارد.
زمانی که از مدیریت تعارض صحبت می‌کنیم، منظورمان این نیست که هیچ تعارض و مشکلی را تجربه نکنیم؛ بلکه به این معناست که وقتی مشکلی پیش آمد چطوری آن را مدیریت کنیم. در این طبقه زوجین یاد می‌گیرند وقتی تعارضی اتفاق افتاد احساسات یکدیگر را در نظر بگیرند، با هم در مورد مشکلات صحبت کنند و زمانی که حس کردند تحت فشار هستند، تکنیک هایی را برای آرام کردن خود استفاده کنند.
- رویاهای زندگی را به حقیقت تبدیل کنید
فضایی ایجاد کنید که هر فرد را تشویق کند تا صادقانه در مورد امیدها، ارزش ها، اعتقادات و آرزوهای خود صحبت کند. زوجین در این طبقه یاد می‌گیرند که از اهداف و آرزوهای هم حمایت کنند و به هم برای رسیدن به آنها کمک کنند.
- ایجاد معنای مشترک
دیدگاه ها، روایت ها، اسطوره ها و استعاره های مهم در مورد رابطه خود را درک کنید. این طبقه به تلاش زوجین برای ساختن رابطه‌ای عمیق‌تر اشاره دارد. اینکه یکدیگر را درک کنند و برای زندگی‌شان معنای مشترکی بسازند. این طبقه، دنیای درونی زوج است و مستلزم کشف آیین ها و داستان هایی است که برای آنها معنی مشترک دارد.
- اعتماد
این حالت زمانی رخ می‌دهد که شخص بداند که شریک زندگی‌اش عمل می‌کند و فکر می‌کند تا بهترین منافع آن شخص را به حداکثر برساند، نه فقط منافع خود شریک. به عبارت دیگر، این به این معنی است که “شریک من پشت من است و برای من است”. اعتماد باعث می‌شود که زوجین باور داشته باشند که می‌توانند به هم تکیه کنند و احساس کنند یک تیم هستند و برای هدف مشترکی تلاش می‌کنند.
- تعهد
این به این معنی است که باور کنید که رابطه شما با این شخص کاملاً سفر مادام العمر است، چه خوب و چه بد. این به معنای گرامی داشتن خصوصیات مثبت شریک زندگی و پرورش قدردانی است، به جای اینکه شریک زندگی را با بزرگنمایی خصوصیات منفی و ایجاد رنجش، به هدر دهید.
تعهد به این معناست که شریک عاطفی شما در این مسیر پر فراز و نشیب در کنار شماست و وقتی در رابطه‌تان به مشکلی بر می‌خورید ، حاضر است برای حل کردن آن در کنار شما تلاش کند. و تعهد به این معناست که زوج‌ها توافق کرده‌اند که با هم بمانند و روابط خود را بهبود بخشند.
دو ستونی که باعث می‌شود زوجین هفت طبقه را نگه دارند، اعتماد و تعهد است. این دو دیوار تحمل وزن خانه روابط صدا به زوج ها کمک می کند تا در هفت طبقه مدارا کنند.
واضح است که هر طبقه از خانه روابط صدا نشان دهنده فرصتی برای زوج ها برای توسعه مهارت های جدید است که رابطه آنها را تقویت می کند. درمانگران گاتمن از این نظریه برای هدایت کار خود با زوج ها استفاده می کنند.
هر کدام از این طبقات، فرصتی برای زوجین است تا مهارت جدیدی را یاد بگیرند و رابطهشان را گرم‌تر کنند.
چه کسانی می‌توانند از زوج درمانی گاتمن بهره ببرند؟
روش زوج درمانی گاتمن، به طیف گسترده‌ای از مشکلات زوجین کمک می‌کند. از مشاجره‌های مکرر تا خیانت و مشکلات مالی را در بر می‌گیرد. روش زوج‌درمانی گاتمن حتی به زوج‌هایی که مشکل جدی در رابطهشان ندارند و فقط می‌خواهند کیفیت رابطهشان را بهتر کنند هم کمک می‌کند. این روش از گاتمن، مختص به طبقه‌ی خاصی از افراد نیست و همه می‌توانند از آن استفاده کنند.
زوج درمانی گاتمن برای چه کسانی سودمند نیست؟
قبل از اینکه تصمیم بگیرید که زوج درمانگری را با روش گاتمن انتخاب کنید، به این موضوع فکر کنید که چقدر متعهد هستید برای رابطه‌تان تلاش کنید. روش گاتمن ممکن است گاهی برای زوجین سخت باشد. با این حال درمانگر از زوجین انتظار دارد تمریناتی که در جلسات یاد می‌گیرند را بعدا استفاده کنند. روش زوج درمانی گاتمن برای زوجینی که آمادگی برای تغییر در رابطهشان را ندارند می‌تواند سودمندی نداشته باشد.
به علاوه روش گاتمن به زوجینی که از خشونت فیزیکی خانگی رنج می‌برند توصیه نمی‌شود. این روش به انواع مختلفی از مشکلات زوجین کمک می‌کند اما نمی‌تواند خشونت خانوادگی را تغییر دهد.
چگونه زوج درمانی گاتمن به شما کمک می‌کند؟
روش زوج درمانی گاتمن روشی موثر برای حل مشکلات زناشویی است. زوج درمانی گاتمن به شما کمک می کند که صمیمیت، سازگاری و انعطاف‌پذیری در رابطه‌تان را بهبود ببخشید. در این روش شما در جلسات تکنیک‌هایی را یاد می‌گیرید که می‌توانید بعد از درمان هم از آنها استفاده کنید و از طریق این تکنیک ها دیگر از الگوهای منفی گذشته استفاده نکنید.
جلسات زوج درمانی گاتمن به چه صورت است؟
این روش از درمان گاتمن، با ارزیابی شروع می‌شود. درمانگر با هر زوج صحبت می‌کند و تلاش می‌کند تصویر کاملی از رابطه‌ی بین زوجین به دست آورد. درمانگر شما بر اساس مشکلات و نیاز شما، تصمیم می‌گیرد که چه مداخلاتی باید صورت بگیرد.
سه جزء اصلی روش درمانی گاتمن
مداخلات روش گاتمن برای بهبود سه حوزه اصلی یک رابطه طراحی شده است:
- دوستی و صمیمیت
- توانایی مدیریت تعارض: هدف این است که زوجین بیشتر باهم صحبت کنند، الگوی ارتباط ناسالم خود را اصلاح کنند و بعد از هر مشاجره‌ای رابطه‌ی خود را ترمیم کنند.
- ایجاد اهداف مشترک: زوجین یاد می‌گیرند رابطه‌ی عمیق‌تری را با هم تجربه کنند. زمانی رابطه افراد عمیق‌تر می‌شود که هر دو طرف مشارکت داشته باشند. آنها باید به چیزی که باعث بهبود کیفیت رابطهشان می‌شود ارزش بدهند. در واقع باید معنای مشترکی برای رابطهشان ایجاد کنند و برای آن تلاش کنند.
در نتیجه، در درمان، زوج‌ها یاد می‌گیرند که تعاملات خود را بهبود بخشند تا از منفی به مثبت بروند و ارتباط عاطفی را عمیق‌تر کنند. در روش زوج درمانی گاتمن زوجین یاد می‌گیرند صمیمیت و عاطفه را در رابطهشان افزایش دهند، همدلی و درک بیشتری ایجاد کنند و به طور موثرتری مشکلاتشان را حل کنند.
درمانگران روش گاتمن فقط بر بهبود مهارت‌های درون رابطه تمرکز نمی‌کنند، بلکه از تحقیقاتی که درمان مبتنی بر آن است، برای آموزش زوج‌ها در مورد مؤلفه‌های روابط سالم استفاده می‌کنند. این به زوج ها بینش بیشتری نسبت به پویایی روابط و ابزارهایی برای حفظ رابطه خود در دراز مدت می دهد.
نشانه های طلاق در زوج درمانی گاتمن
در بسیاری از موارد ، موضوع اصلی وجود اختلاف و تعارض در رابطه نیست . نحوه ای که زوجین باهم ارتباط برقرار می‌کنند و تعارض هایشان را مدیریت می‌کنند مشکل‌ساز است. 4 الگویی که به رابطه‌ی زوجین آسیب می‌زند:
- عیب‌جویی:
عیب‌جویی می‌تواند به رابطه‌مان آسیب بزند و ارتباط ما را با شریک عاطفیمان مختل کند. اگر نگرانی در مورد رابطه‌مان داریم بهتر است با احترام و آرامش آن را با شریک عاطفیمان در میان بگذاریم.
- واکنش دفاعی:
گاهی پیش می‌آید که شریک عاطفیمان در مورد ناراحتی‌هایش در رابطه با ما صحبت می‌کند ولی ما به جای اینکه به او گوش بدهیم و سعی کنیم احساساتش را بفهمیم و درک کنیم، او را سرزنش می‌کنیم، صدای‌مان را بلند می‌کنیم، عصبانی می‌شویم و او را مقصر جلوه می‌دهیم یا بر عکس در نقش قربانی فرو می‌رویم.
- تحقیر:
براساس تحقیقات دکتر گاتمن، تحقیر اولین و مهم‌ترین پیش‌بینی‌کننده طلاق است. مسخره کردن، پوزخند زدن، بی‌احترامی و بدرفتاری اثر منفی روی رابطه ما دارد. فردی که دیگری را تحقیر می‌کند فکر می‌کند از او برتر و بهتر است پس این اجازه را دارد که همچین رفتاری را انجام دهد. زمانی که با تحقیر با شریک عاطفیمان برخورد می‌کنیم، به شخصیت او توهین می‌کنیم و او از این رفتار ما این پیام را دریافت می‌کند که از او بیزاریم. به جای حمله کردن و تحقیر او باید یاد بگیریم صراحتا درمورد نیاز‌ها و احساساتمان صحبت کنیم.
- اجتناب از گفتگو:
وقتی مشکلی در رابطه‌مان اتفاق می‌افتد، با شریک عاطفیمان صحبت نمی‌کنیم، قهر می‌کنیم. این رفتار ممکن است به خاطر عدم توانایی ما در ارتباط برقرار کردن باشد یا اینکه به نیازهای طرف مقابل بی‌توجه هستیم و یا اینکه توان صحبت کردن درمورد آن موضوع را نداریم. یادمان باشد زمانی که با شریک عاطفیمان ارتباط برقرار نمی‌کنیم و اجازه نزدیک شدن به او را نمی‌دهیم باعث می‌شویم دیواری بین ما و او ایجاد شود که ما را از داشتن رابطه‌ای صمیمانه محروم کند. هینطور وقتی در مورد مشکلاتمان صحبت نمی‌کنیم نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم مشکلی هم حل شود.
- چیزهایی که باید در نظر بگیرید
یکی از نکات کلیدی که باید قبل از تصمیم گیری برای مراجعه به درمانگر گاتمن در نظر بگیرید، تعهد شما به کار بر روی رابطه خود است. روش گاتمن می‌تواند سخت‌گیرانه و شدید باشد و درمانگران از زوج‌ها انتظار دارند که به استفاده از مهارت‌هایی که در درمان می‌آموزند، خارج از جلسات درمانی ادامه دهند. در نتیجه، کسانی که آمادگی تمرکز بر بهبود روابط خود را به این روش ندارند، ممکن است از روش گاتمن بهره نبرند.
توجه داشته باشید که ساختن رابطه‌ای سالم به صبر و همکاری هر دو نفر نیاز دارد. در این مسیر در کنار هم باشید و به خودتان فرصت تجربه‌ی رابطه‌ای صمیمانه با شریک عاطفیتان را بدهید. همچنین در این مسیر می‌توانید از مشاور نیز کمک بگیرید؛ زوج درمانگران کلینیک روانشناسی آریاز ، در این مسیر کنار شما هستند.
نیلوفر علی‌بیگی
منبع:
Vinney, C. (November 15, 2023). Overview of the Gottman Method. Taken from the link: https://www.verywellmind.com/what-is-the-gottman-method-5191408
