حملات پانیک و اختلال پانیک گاهی از نظر افراد یکسان هستند، در صورتیکه این دو با یکدیگر متفاوت هستند. حملات پانیک، احساسات شدید و ناگهانی ترس هستند که باعث علائم فیزیکی مانند ضربان قلب، تنفس سریع و تعریق می‌شوند. برخی از افرادی که حملات پانیک را تجربه می‌کنند، دچار اختلال پانیک، نوعی اختلال اضطرابی می‌شوند.
چه چیزی باعث حملات پانیک و اختلال پانیک می‌شود؟
زمانیکه اپیزودهای حملات پانیک به طور مکرر رخ می‌دهند، به عنوان یک اختلال پانیک در نظر گرفته می شود. به نوعی گاهی افراد بعد از تجربه حملات پنیک به صورت مکرر، دچار اختلال پانیک که یکی از انواع اختلالات اضطرابی است می‌شوند.
هنوز روشن نیست که چیزی باعث حملات پانیک یا اختلال پانیک می‌شوند. مغز و سیستم عصبی نقش کلیدی در نحوه درک و مدیریت ترس و اضطراب دارند. اختلال عملکرد آمیگدال – بخشی از مغز که ترس و سایر احساسات را پردازش می‌کند – ممکن است ریشه این شرایط باشد. همچنین عدم تعادل شیمیایی در اسید گاما آمینوبوتیریک (GABA)، کورتیزول و سروتونین ممکن است نقش مهمی داشته باشد.
تفاوت بین حمله پانیک و اختلال پانیک چیست؟
تفاوت اصلی این است که برخی از عوامل استرس‌زا اغلب باعث حملات اضطرابی مثل اختلال پانیک می‌شوند و ممکن است به تدریج ایجاد شوند. در مقابل، حملات پانیک معمولاً به طور غیرمنتظره و ناگهانی اتفاق می‌افتند.
اما با وجود اینکه برخی از علائم و نشانه‌های اختلال پانیک با حمله پانیک یکسان است اما یکسری تفاوت میان این دو اختلال نیز وجود دارد.
- احساس درد قفسه سینه در حمله پانیک مانند خنجری است که وارد قفسه سینه می‌شود، این درد تیز و نفس‌گیر است. اما در اختلال اضطرابی پانیک، شدت درد کمتر بوده و در این ناحیه کمی فشار و درد احساس می‌شود.
- در اختلال اضطرابی پانیک، فرد با دلیل مشخصی احساس نگرانی و استرس دارد، اما در حمله پانیک خود فرد هم نمی‌داند علت وحشت و ترس وی از کجا نشأت می‌گیرد.
- اختلال اضطرابی پانیک، ممکن است در اثر خطری باشد که فرد را تهدید می‌کند اما در حمله پانیک هیچ علت و منبع خطری وجود ندارد.
- حمله پانیک منجر به تنفس سریع و بیش از حد شده ولی اختلال اضطرابی پانیک با تنگی نفس همراه است.
علائم حملات پانیک و اختلال پانیک
حملات پانیک اغلب ناگهانی هستند و با هشدار همراه نیستند. مردم اغلب از آنها انتظار ندارند، و به نظر می‌رسد که آنها بدون دلیل رخ می‌دهند. علائم معمولاً به سرعت و بدون هشدار شروع می‌شوند. علائم ممکن است فقط چند دقیقه طول بکشد اما می‌تواند بسیار شدید باشد.
علائم حملات پانیک عبارتند از:
- تعریق
- تنگی نفس
- لرزش
- ضربان قلب سریع
- احساس خطر
- ترس از مرگ
- احساس از دست دادن کنترل
- سفتی در قفسه سینه یا گلو
- گرگرفتگی
- حالت تهوع
- درد شکم
- درد قفسه سینه
- سردرد
- سرگیجه، سبکی سر، یا غش
- ضعف
- احساسات واقعیت تغییر یافته
- بی حسی یا گزگز در دست ها یا صورت
اختلال اضطراب پانیک شامل دوره‌های مکرر این علائم است و همچنین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اپیزودهای تکراری ترس و حمله پانیک
- اضطراب
- ترس از حملات پانیک قریب الوقوع.
- اجتناب از مکان هایی که در آن حملات پانیک در گذشته رخ داده است.
تشخیص اختلال پانیک
اگر بیش از چهار حمله پانیک دارید یا به طور مداوم از حمله بعدی می‌ترسید، و اگر این مدت بیش از یک ماه طول کشیده باشد، احتمالاً به اختلال پانیک مبتلا خواهید شد. اگر این علائم را احساس کردید به یک روانشناس اطلاع دهید که آیا چندین دوره دارید و هر چند وقت یکبار این قسمت‌ها رخ می‌دهد. این مسائل به آنها در تشخیص صحیح کمک می‌کند. آنها باید مطمئن شوند که شما اختلال روانی دیگری ندارید که این علائم را ایجاد کند.
حملات پانیک و اختلالات پانیک چگونه درمان می‌شوند؟
درمان برای کاهش دفعات حملات پانیک در دسترس است. دارو و روان‌درمانی می‌تواند زندگی روزمره را بهبود بخشد و علائم را کاهش دهد.
۱. روان درمانی، انتخاب اولیه برای حملات پانیک و اختلال پانیک است. می‌تواند به شما کمک کند تا مقابله با حملات را یاد بگیرید و درک بهتری از آنها به دست آورید. این می‌تواند زندگی و برخورد با آنها را در زمان وقوع آنها آسان تر کند.
۲. درمان شناختی رفتاری، می‌تواند به شما کمک کند تا متوجه شوید که علائم خطرناک نیستند. درمانگر به شما کمک می‌کند تا بارها و بارها حمله را دوباره ایجاد کنید تا زمانی که علائم کمتر احساس خطر کنند. این می‌تواند به کاهش حملات کمک کند و به طور بالقوه بر ترس‌هایی که باعث آنها می‌شود غلبه کند.
۳. دارودرمانی، نیز برای کاهش علائم موجود است.
- مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) داروهای ضد افسردگی هستند که عموماً بی‌خطر هستند و خطر عوارض جانبی پایینی دارند. اینها اغلب اولین انتخاب دارویی برای درمان حملات پانیک و اختلال پانیک هستند. اینها شامل فلوکستین (پروزاک)، پاروکستین (پاکسیل) و سرترالین (زولوفت) است.
- مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs) داروهای ضد افسردگی نیز برای درمان اختلال هراس استفاده می‌شوند. اینها شامل ونلافاکسین (Effexor XR) است.
- بنزودیازپین‌ها داروهای تضعیف‌کننده سیستم عصبی مرکزی هستند که درمان‌های کوتاه مدت هستند. اینها شامل آلپرازولام (زاناکس) و کلونازپام (کلونوپین) است. این داروها اگر با احتیاط استفاده نشوند می‌توانند اعتیادآور باشند. افرادی که مشکلات الکلی یا مواد مخدر دارند نباید از این داروها استفاده کنند.
اگر دارویی برای شما خوب عمل نمی‌کند، آن را با پزشک خود در میان بگذارید. گزینه‌های دیگری نیز در دسترس هستند، و آنها می‌توانند تغییر را به دیگری توصیه کنند. همچنین ممکن است لازم باشد داروها را با هم ترکیب کنید تا به اثری که برای شما مفید است برسید.
چگونه حمله پانیک را متوقف کنیم؟
در حالیکه هیچ راهی برای توقف فوری حمله پانیک بلافاصله پس از شروع آن وجود ندارد، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای مدیریت علائم تا زمانی که حمله برطرف شود، انجام دهید، از جمله:
تمرین تنفس عمیق: تنفس بیش از حد یکی از علائم حملات پانیک است که می‌تواند ترس را افزایش دهد. تنفس عمیق می‌تواند علائم هراس را در طول حمله کاهش دهد. تا جایی که می‌توانید به آرامی، عمیق و آرام از طریق بینی نفس بکشید و به آرامی از طریق دهان نفس خود را بیرون دهید. چشمان خود را ببندید و روی تنفس خود تمرکز کنید.
شل کردن عضلات: حملات اضطرابی می‌تواند باعث شود که عضلات خود را منقبض کنید. برای کاهش تنش و حضور خود، روی آرام کردن یک گروه عضلانی در یک زمان تمرکز کنید.
تمرین تمرکز حواس: حمله پانیک می‌تواند باعث شود که شما از واقعیت پیرامون دور شوید. تمرکز حواس را تمرین کنید و روی زمان حال تمرکز کنید.
چگونه به فردی که دچار حمله پانیک شده است کمک کنیم؟
اگر فردی که می‌شناسید دچار حمله پانیک شده است، می‌توانید کارهای زیر را برای کمک به او انجام دهید:
- با آنها بمانید و آرام باشید.
- از آنها بپرسید که چه نیازی دارند.
- با جملات کوتاه و ساده با آنها صحبت کنید.
- به آنها کمک کنید روی زمان حال تمرکز کنند.
- با شمردن آهسته تا پنج برای هر دم و بازدم به آنها کمک کنید تنفس عمیق را تمرین کنند.
- به آرامی و با اطمینان به آنها اطمینان دهید که ایمن هستند و حمله موقتی است.
نکات مهم
مانند هر بیماری دیگری، هرچه بیشتر بدانید، بهتر می‌توانید از خود مراقبت کنید. یادگیری در مورد حملات پانیک و اختلال پانیک به شما دانش و پشتیبانی می‌دهد. علائم هشدار دهنده، گزینه‌های درمانی، و زمانیکه به کمک نیاز دارید به کجا مراجعه کنید را بهتر درک خواهید کرد. شما همچنین خواهید فهمید که چگونه احساسات و نگرانی‌های خود را با پزشک خود و اطرافیان خود در میان بگذارید.
عوارض اختلال پانیک
برخی از افرادی که با اختلال پانیک دست و پنجه نرم می‌کنند، متوجه می‌شوند که با گذشت زمان، مقابله با حملات و ترس مرتبط با آنها دشوارتر می‌شود. این امر زندگی روزمره را چالش برانگیز می‌کند. برخی از افراد در صورت عدم کنترل بیماری خود توانایی عملکرد طبیعی خود را از دست می‌دهند. به همین دلیل درخواست کمک بسیار مهم است.
حملات پانیک می‌تواند با احساسات شدید ترس شروع شود که به نظر می‌رسد از ناکجاآباد ناشی می‌شود. گاهی اوقات، این می‌تواند منجر به اختلال پانیک شود. اگر مشکوک هستید که علائم حملات پانیک دارید یا نگران اختلال پانیک هستید، با یک روانشناس تماس بگیرید. درمان‌هایی در دسترس هستند و می‌توانند به جلوگیری از بدتر شدن یا ناتوان‌کننده شدن علائم کمک کنند.
روانشناسان و متخصصان مرکز روانشناختی آریاز کنار شما هستند.
نیلوفر علی‌بیگی
منبع:
Hall, B. (October 05, 2023). What’s the Difference Between Panic Attacks and Panic Disorder?. Taken from the link: https://healthnews.com/health-conditions/neurological-disorders/whats-the-difference-between-panic-attacks-and-panic-disorder/
