اختلال شخصیت هیستریونیک (HPD) یک وضعیت سلامت روانی است که با احساسات شدید، ناپایدار و یک تصویر مخدوش از خود مشخص می‌شود. کلمه «هیستریونیک» به معنای «دراماتیک یا نمایشی» است که گاهی اوقات به عنوان اختلال شخصیت نمایشی نیز شناخته می‌شود.
اختلال شخصیت هیستریونیک چیست؟
اختلال شخصیت هیستریونیک (HPD) با الگوهای رفتاری مشخص می‌شود که شامل بیان بیش از حد اغراق‌آمیز احساسات و رفتارهای جلب توجه می‌باشد. همچنین کسانی که HPD دارند لباس‌های سکسی و رفتارهای اغواکننده و معاشقه از نشانه‌های دیگر آنها می‌باشد. آنها اغلب از ویژگی‌های فیزیکی برای جلب توجه بیشتر دیگران استفاده می‌کنند.
علائم و نشانه های اختلال شخصیت هیستریونیک چیست؟
ویژگی اصلی اختلال شخصیت هیستریونیک نشان دادن احساسات و تمایلات جنسی بیش از حد و سطحی برای جلب توجه به خود است.
فرد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک ممکن است:
- وقتی در مرکز توجه نیستند، احساس افسردگی کنند.
- احساسات کم عمق و در حال تغییر سریع داشته باشند.
- نمایشی باشند و از نظر احساسی بسیار بیانگر باشند، حتی تا حدی که دوستان و خانواده را در جمع شرمنده کنند.
- بیش از حد به ظاهر فیزیکی اهمیت دهند.
- از ظاهر خود برای جلب توجه با پوشیدن لباس‌های رنگی روشن یا لباس‌های باز استفاده کنند.
- با بسیاری از افرادی که ملاقات می‌کنند، رفتار جنسی نامناسب داشته باشند، حتی زمانی که آنها جذب آنها نشده‌اند.
- در حفظ روابط مشکل دارند، اغلب در تعامل با دیگران جعلی یا سطحی به نظر می‌رسند.
- به ارضای فوری نیاز دارند و خیلی راحت خسته یا ناامید می‌شوند.
- به طور مداوم به دنبال اطمینان یا تایید باشند.
- داشتن گفتار امپرسیونیستی و مبهم.
چه عواملی باعث اختلال شخصیت هیستریونیک می‌شود؟
مطالعاتی که در مورد اختلالات شخصیت هیستریونیک و سایر اختلالات شخصیتی انجام شده است، عوامل متعددی را شناسایی کرده است که ممکن است منجر به ایجاد اختلالات شخصیتی هیستریونیک یا سایر اختلالات شخصیتی شود:
ژنتیک: اختلال شخصیت هیستریونیک معمولاً در خانواده‌ها ایجاد می‌شود، بنابراین دانشمندان فکر می‌کنند ممکن است یک پیوند ژنتیکی (ارثی) وجود داشته باشد.
آسیب‌های دوران کودکی: کودکان ممکن است با آسیب‌هایی مانند کودک آزاری یا مرگ یکی از اعضای خانواده کنار بیایند که بعداً در بزرگسالی ممکن است در زندگی آنها مخل یا مشکل‌ساز باشد و به بخشی از یک اختلال شخصیت تبدیل شود.
سبک‌های فرزندپروری: کودکانی که سبک‌های فرزندپروری را تجربه می‌کنند که محدودیت‌ها ندارند، بیش از حد زیاده‌روی یا ناسازگار هستند، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک باشند. علاوه بر این، والدینی که رفتار جنسی نمایشی، نامنظم، فرار یا نامناسب از خود نشان می‌دهند، فرزندان خود را در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار می‌دهند. برخی از محققان فکر می‌کنند که مشکلات در روابط والدین و فرزند منجر به عزت نفس پایین در افراد مبتلا به HPD می‌شود.
درمان‌های اختلال شخصیت هیسترونیک چیست؟
برخی از روش‌های مؤثر درمانی که به مدیریت مؤثر HPD کمک می‌کنند عبارتند از:
- درمان شناختی رفتاری (CBT)
- روان درمانی
- درمان بین فردی (IPT)
درمان زمانی موثرتر است که به عنوان یک شرکت‌کننده فعال درگیر شود. با این حال، فرد باید مایل به انجام کارهای مورد نیاز برای بهبودی از گذشته باشد و یاد بگیرد که علائم خود را مدیریت کند.
-
درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری (CBT) به شناسایی الگوهای افکار منفی کمک می‌کند و آنها را به گونه‌ای مثبت‌تر و واقع‌بینانه‌تر تعریف می‌کند تا اینکه ریشه در ناامنی‌ها یا آسیب‌ها داشته باشد. این شکل از درمان در کمک به افراد مبتلا به اختلالات شخصیتی برای مدیریت علائم خود بسیار موفق است. این روش درمانی شامل تعیین اهداف و ساختارمند است. تمرکز بر ریشه داشتن در زمان حال بنابراین، بخشی از درمان ممکن است شامل انجام تکالیف در بین جلسات باشد.
-
روان درمانی
درمان روان پویشی شامل کاوش در گذشته و شناسایی اینکه چگونه تجربیات گذشته تأثیر عمیقی بر زمان حال دارد. این به فرد کمک می‌کند تا تشخیص دهد که چگونه رفتارهایش ریشه در تجربیات گذشته از دوران کودکی دارد و چگونه شخصیت فرد بر اثر این تجربیات شکل گرفته است. هیچ تکلیفی معمولاً با این شکل از درمان همراه نیست. این یک نوع درمان به خصوص برای اختلالات شخصیتی است که ریشه در تجربیات و رویدادهای دوران کودکی دارد.
-
درمان بین فردی
درمان بین فردی (IPT) بر روابط فعلی فرد و نحوه تعامل آنها با دیگران متمرکز است. این روش می‌تواند به افراد کمک کند تا راه‌هایی را آموزش دهند که با تمرکز بر نحوه تأثیرگذاری عوامل روابطشان بر آنها و کمک به آنها برای بهبود مهارت‌های بین فردی، با تأکید بر مهارت‌های ارتباطی سالم، به بهبود علائم کمک کند.
صرف نظر از روش درمانی مورد استفاده، مهم است که درمانگر حمایت کننده باشد. درمانگران باید از مراجعان خود در بهبود عزت نفسشان حمایت کنند تا از توجه دیگران به عنوان نوعی اعتبار سنجی استفاده نکنند. آنها همچنین به آموزش مهارت‌های مقابله‌ای سالم و تکنیک‌های مدیریت هیجانی و استرس کمک خواهند کرد. هنگامی که یک درمانگر می‌تواند به یک فرد مبتلا به HPD گوش دهد و با توجه کامل به او احساس شنیده شدن را بدهد، می‌تواند به کاهش اضطرابی که در نتیجه جلب توجه دیگران تجربه می‌کند کمک کند.
توصیه نمی‌شود که فرد مبتلا به HPD برای درمان علائم خود به درمان گروهی یا زوجی بپردازد، زیرا رفتار توجه جویانه آنها ممکن است باعث شود که سعی کنند جلسه را به عهده بگیرند. با این حال، از نظر کمک به آنها برای ایجاد روابط جدید با کسانی که در یک جلسه گروهی هستند و هنگامی که در مرحله‌ای از درمان قرار می‌گیرند که می‌توانند رفتارهای توجه‌جویانه خود را مدیریت کنند، از آنها حمایت می‌کند، می‌تواند مفید باشد. بنابراین، یک جلسه گروه درمانی مخصوص افراد مبتلا به HPD بسیار سودمند خواهد بود.
نیلوفر علی بیگی
منابع:
Vaišvilaitė, L. (October 02, 2023). Histrionic Personality Disorder: Signs and Treatment. Taken from the link: https://healthnews.com/health-conditions/common-personality-disorders/histrionic-personality-disorder-signs-and-treatment/
Nickert, J. (March 28, 2023). Therapy Methods for Treating Histrionic Personality Disorder. Taken from the link: https://healthnews.com/health-conditions/common-personality-disorders/treating-histrionic-personality-disorder/
