اختلال دوقطبی یک بیماری روانی است که با تغییرات شدید در وضعیت عاطفی فرد مشخص می‌شود. اختلال دوقطبی در گذشته به دلیل تجربیاتی که فرد با حالت‌های شیدایی و به دنبال آن حالت‌های افسردگی دارد، افسردگی شیدایی نامیده می‌شد.
انواع اختلال دوقطبی
سه تشخیص اولیه یا «نوع» اختلال دوقطبی وجود دارد: دوقطبی I، دوقطبی II و سیکلوتیمیا.
-
دوقطبی I
دوقطبی I با وقوع حداقل یک دوره شیدایی مشخص می‌شود. فرد مبتلا به دوقطبی I ممکن است قبل و بعد از یک دوره شیدایی، دوره‌های افسردگی اساسی یا هیپومانیک را تجربه کند. اختلال دوقطبی I هر دو جنس را به یک اندازه تحت تاثیر قرار می دهد.
-
دوقطبی II
افراد مبتلا به اختلال دوقطبی II حداقل یک دوره افسردگی اساسی را تجربه می‌کنند که حداقل دو هفته طول می‌کشد. آنها همچنین حداقل یک دوره هیپومانیک را تجربه می‌کنند که چند روز طول می‌کشد. اگرچه تصور می‌شود دوقطبی II در زنان شایع‌تر است، اما مردان را نیز درگیر می‌کند.
-
سیکلوتیمیا
فرد مبتلا به سیکلوتیمیا دوره‌های افسردگی و هیپومانیا را تجربه خواهد کرد. با این حال، مدت و شدت علائم آنها بسیار کمتر از آن چیزی است که در اختلالات دوقطبی I یا دوقطبی II رخ می‌دهد. بسیاری از افراد مبتلا به سیکلوتیمیا تنها یک یا دو ماه در هر زمان معینی را تجربه می‌کنند که خلق و خوی آنها ثابت است.
علائم اختلال دوقطبی چیست؟
سه علامت اولیه معمولاً در اختلال دوقطبی رخ می‌دهد. آنها شامل شیدایی، هیپومانیا و افسردگی هستند. افسردگی به طور گسترده با اختلال دوقطبی مرتبط است. با این حال، برای دریافت تشخیص اختلال دوقطبی نیازی به تجربه اپیزودهای افسردگی نیست.
-
شیدایی
شیدایی زمانی اتفاق می‌افتد که فرد از شرایط هیجانی بالایی عبور کند. آنها احساساتی مانند هیجان، تکانشگری و سرخوشی را احساس می‌کنند. دوره‌های شیدایی با سطوح انرژی بالاتر از حد متوسط مشخص می‌شود که می‌تواند بر توانایی فرد برای خواب یا تمرکز تأثیر بگذارد.
در طول دوره‌های شیدایی، رفتارهای نامطلوب مانند ولگردی کردن، برخوردهای جنسی محافظت نشده یا مصرف مواد نیز ممکن است رخ دهد. سایر علائم عاطفی مانند بی‌قراری و سطح بالای تحریک‌پذیری نیز شایع هستند.
-
هیپومانیا
هیپومانیا علامتی است که معمولاً با اختلال دوقطبی II همراه است. این حالت شبیه شیدایی است اما به شدت آن نیست. بر خلاف اپیزودهای شیدایی، هیپومانیا ممکن است منجر به مشکلات در محل کار، مدرسه یا در روابط اجتماعی نشود. با این حال، افراد مبتلا به هیپومانیا هنوز متوجه تغییرات در خلق و خوی خود می‌شوند.
-
افسردگی
دوره‌های افسردگی یا دوره‌های افسردگی اساسی دقیقاً برعکس دوره‌های شیدایی هستند و اثرات معکوس بر بدن و احساسات خواهند داشت. در طول دوره افسردگی علائم زیر ممکن است رخ دهد:
- غمگینی
- ناامیدی
- از دست دادن انرژی
- عدم علاقه به فعالیت‌هایی که معمولاً از آنها لذت می‌برند
- خواب زیاد
- در برخی موارد، افکار خودکشی یا صحبت از آسیب رساندن به خود در طول یک دوره افسردگی رخ می دهد. دوره‌های افسردگی نیز می‌تواند باعث تحریک‌پذیری و بی‌قراری شود.
دوره‌های افسردگی ناشی از اختلال دوقطبی حداقل دو هفته طول می‌کشد، درحالیکه دوره‌های شیدایی ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد. معمولاً افراد چندین بار در طول سال تغییرات خلقی را تجربه می‌کنند، اگرچه برخی افراد به ندرت تغییرات را تجربه می‌کنند.
درمان اختلال دوقطبی
مدیریت موثر علائم دوقطبی با درمان، دارو و حمایت ممکن است. در زیر نمونه‌هایی از مدل‌ها و گزینه‌های درمانی که عموماً در برنامه درمان اختلال دوقطبی استفاده می‌شوند، آورده شده است.
-
داروها
انواع مختلفی از درمان‌های مرتبط با دارو وجود دارد که برای کمک به کاهش علائم مرتبط با اختلال دوقطبی تأیید شده‌اند، از جمله:
- داروهای تثبیت کننده خلق و خو مانند لیتیوم
- داروهای ضد روان پریشی
- داروهای ضد افسردگی
- برخی از بنزودیازپین ها برای درمان کوتاه مدت ضد اضطراب
-
روان‌درمانی
زمانی که داروها همراه با روان درمانی استفاده شوند بهتر عمل می‌کنند. مؤثرترین مدل‌های درمانی مورد استفاده در برنامه‌های درمانی اختلال دوقطبی شامل درمان شناختی-رفتاری (CBT) و آموزش روانی است.
متخصصان سلامت روان ممکن است درمان‌های جایگزین و تغییرات سبک زندگی مانند مکمل‌ها، یوگا، طب سوزنی، یادداشت روزانه و ایجاد و پیروی از یک برنامه غذایی و خواب را توصیه کنند.
از آنجایی که اختلال دوقطبی یک بیماری مزمن است، درمان ادامه خواهد داشت. با این حال، با حمایت کافی و تعهد به یک برنامه درمانی، می‌توان به طور چشمگیری سطحی را که علائم در زندگی فرد تداخل می‌کند، کاهش داد.
نیلوفر علی‌بیگی
منبع:
Rao, A. (December 27, 2022). Bipolar Disorder: Types, Symptoms, and Treatment. Taken from the link: https://healthnews.com/health-conditions/common-personality-disorders/bipolar-disorder-types-symptoms-and-treatment/
