“چرا من اینقدر حساس هستم؟” این سوالی است که ممکن است خیلی از شما بارها از خود بپرسید و اگر این چنین است، شما تنها نیستید. در واقع، این سوال در حال حاضر بسیار ترند شده است، زیرا افراد بیشتری برای درک و کنار آمدن با حساسیت خود تلاش می‌کنند.در این مقاله، معنای حساس بودن را بررسی خواهیم کرد، اینکه آیا این چیز بدی است یا خیر، و چه کاری می‌توانید انجام دهید تا حساسیت خود را در آغوش بگیرید و زندگی رضایت‌بخشی داشته باشید.
چرا من این قدر حساس هستم؟
اگر فردی با سطوح بالایی از حساسیت هستید، ممکن است متوجه شوید که نظرات به ظاهر بی‌ضرر می‌توانند عمیقاً به شما آسیب برسانند و منجر به احساس گوشه‌گیری و آسیب‌پذیری شوند. طبیعی است که تعجب کنید که چرا چیزها را اینقدر شدید احساس می‌کنید و چرا مردم ممکن است آزاردهنده باشند.
ترومای دوران کودکی می‌تواند عامل مهمی در ایجاد حساسیت بالا باشد. این ممکن است به خاطر دوران کودکی دشواری باشد که در آن فرد ممکن است رفتار انتقادی یا خشن والدین، معلمان یا سایر افراد مهم زندگی خود را تجربه کرده باشد. برای بسیاری از افراد، این تجربیات در دوران کودکی می‌تواند تأثیری ماندگار بر رشد عاطفی بگذارد و می‌تواند به افزایش حساسیت با افزایش سن کمک کند. به غیر از تروما، برخی از موارد مانند حساسیت نیز ممکن است به دلیل یک استعداد ژنتیکی باشد که احتمالاً از والدینی که این ویژگی را دارند به ارث رسیده است.
ویژگی‌های مثبت افراد بسیار حساس
اگرچه ممکن است بیش از حد حساس بودن را به عنوان یک بار منفی تلقی کنید، اما جنبه‌های مثبت بسیاری در این ویژگی وجود دارد، از جمله:
- یکدلی. داشتن حس همدلی قوی برای دیگران، که منجر به ارتباطات و درک عمیق‌تر می‌شود.
- خودآگاهی. داشتن خودآگاهی بالا، به شما این امکان را می‌دهد تا نیازها و احساسات خود را راحت‌تر شناسایی کنید.
- قدردانی. قدردانی عمیق از تجربیات لذت‌بخش، مانند غذا، موسیقی، و هنر، همراه با احساس لذت.
- عمق عاطفی. عمیقا تحت تأثیر داستان‌ها، کتاب‌ها و فیلم‌های مثبت و نشاط‌آور قرار می‌گیرید و باعث می‌شود قدردانی بیشتری نسبت به چیزهای خوب در زندگی داشته باشید.
- حق شناسی. شکرگزاری برای چیزهای کوچک در زندگی، زیرا با توجه و مزه کردن آنها بیشتر هماهنگ می‌شوید.
معایب افراد بسیار حساس
درحالیکه بسیار حساس بودن مزایای زیادی دارد، معایب خاصی نیز دارد. برای شروع، افراد بیش از حد حساس تمایل دارند احساسات را عمیق‌تر و شدیدتر از دیگران تجربه کنند، که گاهی اوقات می‌تواند طاقت‌فرسا و خسته‌کننده باشد. این می‌تواند منجر به احساس اضطراب، افسردگی و اعتماد به نفس پایین شود. آنها همچنین می‌توانند بیشتر مستعد استرس و فرسودگی شغلی باشند، زیرا ممکن است با انتقاد از خود، تعیین مرزها و خوشایند مردم دست و پنجه نرم کنند. آنها همچنین ممکن است بیشتر مستعد اضطراب اجتماعی باشند، زیرا می‌توانند به سرعت در موقعیت‌های اجتماعی غرق شوند یا بیش از حد تحریک شوند.
5 زمینه کلیدی که باید روی آنها کار کنید تا کمتر حساس شوید
اگر می‌خواهید کمتر حساس شوید، مهم است که بدانید انرژی خود را به کجا هدایت کنید. در اینجا پنج زمینه کلیدی وجود دارد که می‌تواند به شما کمک کند تا از نظر عاطفی متعادل‌تر شوید.
-
مدیریت احساسات
این بسیار مهم است که بتوانید احساسات خود را مدیریت کنید تا به طور موثر با جنبه‌های منفی حساسیت بیش از حد مقابله کنید. این شامل توجه به احساسات خود در لحظه حال و اجرای تکنیک‌هایی برای تنظیم واکنش‌های عاطفی خود به شیوه‌ای مثبت و سالم است.
وقتی با موقعیتی مواجه می‌شوید، لحظه‌ای از خود بپرسید: “الان چه احساسی دارم؟” آیا این غم، خشم، خجالت یا شاید ترکیبی از احساسات است؟ با مشخص کردن احساسات خاص، می‌توانید شروع به شناسایی محرک‌هایی کنید که در پاسخ‌های عاطفی شما نقش دارند. به یاد داشته باشید که احساسات موقتی و دائما در حال تغییر هستند. به خود یادآوری کنید که این احساسات می‌گذرند و هویت واقعی شما را مشخص نمی‌کنند. این آگاهی و درک می‌تواند به شما قدرت دهد تا احساسات خود را با سهولت و خودآگاهی بیشتر هدایت کنید.
-
غلبه بر انتقاد از خود
ساکت کردن «منتقد درونی» موضوع مهمی است که باید با آن مبارزه کرد. این ندای انتقادی درونی می‌تواند خشن و نابخشودنی باشد و منجر به خودگویی دائمی منفی و تفکر غیرمنطقی شود که به نوبه خود بر احساسات شما تأثیر می‌گذارد و شما را پایین می‌آورد. با یادگیری شناسایی و به چالش کشیدن این افکار انتقادی، می‌توانید دیدگاه خود را تغییر دهید و دیدگاهی دلسوزانه و واقع بینانه‌تر از خود پرورش دهید.
برای آرام کردن این ندای انتقادی درونی، افکار غیرمنطقی را که ممکن است ایجاد شود به چالش بکشید. این شامل زیر سوال بردن صحت افکار شما و بررسی شواهد برای دیدن اینکه آیا مبنایی برای آنها وجود دارد یا خیر. به عنوان مثال، اگر منتقد درونی شما به شما می گوید که شما یک مکالمه‌گر وحشتناک هستید و هیچ‌کس هرگز به آنچه می‌گویید علاقه‌مند نیست، سعی کنید با شواهدی بر خلاف آن، آن فکر را به چالش بکشید. به زمان‌هایی فکر کنید که با دیگران گفتگوهای جذابی داشتید یا بازخورد مثبتی در مورد مهارت‌های ارتباطی خود دریافت کردید. با شناخت و به چالش کشیدن این الگوهای فکری منفی، می‌توانید مغز خود را دوباره سیم‌کشی کنید تا مثبت‌تر در مورد خود و توانایی‌هایتان فکر کند.
-
برخورد با شخصی‌سازی
شخصی‌سازی زمانی است که ما چیزها را خیلی شخصی می‌گیریم و فکر می‌کنیم هر اتفاقی که می‌افتد تقصیر ماست، حتی اگر اینطور نباشد. احساس گناه یا مسئولیت برای چیزهایی است که خارج از کنترل ما هستند. برای کمک به تصحیح این موضوع، می‌تواند مفید باشد که یک قدم به عقب بردارید و از خود بپرسید که آیا واقعاً مسئول آن چیزی هستید که اتفاق افتاده است یا این فقط چیزی است که مستقل از شما اتفاق افتاده است.
-
یاد بگیرید که پریشانی را تحمل کنید
توسعه ظرفیت تحمل پریشانی یک عنصر اساسی در ایجاد تاب‌آوری است. این به معنای پرورش توانایی کنار آمدن با شرایط سخت و احساسات دردناک است. افرادی که انعطاف‌پذیر هستند می‌توانند از سختی‌ها عقب‌نشینی کنند و راحت‌تر با تغییر سازگار شوند.
برای ایجاد انعطاف‌پذیری، باید شفقت به خود را تمرین کنید و به خود اجازه دهید گاهی احساس ناراحتی کنید. روی نقاط قوت و ویژگی‌های مثبت خود تمرکز کنید و از آنها برای غلبه بر مشکلات استفاده کنید. هنگام مواجهه با موقعیت‌های ناراحت‌کننده، تمرین تکنیک‌های ذهن آگاهی و زمینه‌سازی برای حضور و متمرکز ماندن می‌تواند مفید باشد. یادگیری تحمل احساسات ناخوشایند برای ایجاد انعطاف‌پذیری ضروری است. مراقبت از خود را تمرین کنید و از دوستان مورد اعتماد خود حمایت کنید.
-
درمان را در نظر بگیرید
اگر پیاده‌سازی استراتژی‌های خودیاری ذکر شده در بالا را به تنهایی دشوار می‌دانید، جستجوی کمک از یک درمانگر واجد شرایط ممکن است گزینه مفیدی برای شما باشد. یک درمانگر خوب شما را در طول این فرآیند راهنمایی می‌کند و ابزارها و استراتژی‌های موثری را متناسب با نیازهای خاص شما در اختیار شما قرار می‌دهد. یکی از درمان‌های مؤثر برای مدیریت احساسات و توسعه تاب‌آوری، درمان شناختی رفتاری (CBT) است. CBT می‌تواند به شما کمک کند الگوهای افکار منفی را که به پریشانی عاطفی کمک می‌کند، شناسایی و تغییر دهید، مهارت‌های مقابله‌ای را برای مدیریت احساسات ناراحت‌کننده و بهبود رفاه کلی ایجاد کنید. توصیه می‌شود یک درمانگر واجد شرایط که در CBT متخصص باشد پیدا کنید تا مطمئن شوید که بهترین مراقبت ممکن را دریافت می‌کنید.
حساس بودن بیش از حد می‌تواند یک ویژگی چالش برانگیز برای زندگی باشد، با این حال، سعی کنید به یاد داشته باشید که راه‌هایی برای مدیریت و حتی در آغوش گرفتن این بخش از خودتان وجود دارد. با تمرکز بر حوزه‌های کلیدی مانند مدیریت احساسات، توسعه انعطاف‌پذیری و جستجوی حمایت از طریق درمان، می‌توانید یاد بگیرید که به روشی متعادل‌تر پیشرفت کنید. با پشتکار، تحمل خود و میل به رشد، می توانید حساسیت خود را به یک هدیه تبدیل کنید و زندگی رضایت‌بخشی داشته باشید.
نیلوفر علی بیگی
منابع:
Crimmins, J. (June 23, 2023). Why Am I So Sensitive? Understanding and Embracing Your Sensitivity. Taken from the link: https://healthnews.com/mental-health/self-care-and-therapy/why-am-i-so-sensitive/
