ازدواج اجباری به معنای ازدواجی است که با اجبار و یا تهدید به انجام می‌رسد. این نوع ازدواج برای هیچ یک از طرفین خوشایند نیست و در بسیاری از موارد باعث ایجاد مشکلات جدی برای افراد می‌شود.
در روانشناسی، ازدواج اجباری به عنوان یک شکل از تابوها و خشونت‌های خانوادگی در نظر گرفته می‌شود. این ازدواج معمولاً به دلیل مسائل فرهنگی، اجتماعی یا خانوادگی اتفاق می‌افتد. در بسیاری از موارد، افرادی که با این نوع ازدواج مواجه هستند، احساس تنهایی، بی‌احترامی و ناامنی می‌کنند. همچنین، این نوع ازدواج ممکن است به مشکلات جدی روانی و رفتاری منجر شود.
درمان افرادی که با ازدواج اجباری مواجه هستند، باید با همکاری یک روانشناس انجام شود. اولین قدم در درمان این مسئله، تشخیص دادن عواملی است که باعث شده افراد در این وضعیت قرار گیرند. برای مثال، شاید یک فرد به دلیل فرهنگی، اجتماعی یا اقتصادی مجبور به ازدواج اجباری شده باشد. در این مورد، روانشناس می‌تواند به فرد در درک عوامل و راه‌حل‌های ممکن برای حل این مسئله کمک کند. به علاوه، روانشناس می‌تواند به فرد در یافتن راه‌حل‌هایی برای تقویت روابط با همسر خود کمک کند.
در صورتی که ازدواج اجباری به خاطر خشونت خانوادگی و فشارهای فیزیکی یا روانی انجام شده باشد، درمان باید با محدودیت فعالیت‌های اجتماعی و خانوادگی و حمایت از قربانیان شروع شود. در این موارد، مشاوره جدی با یک روانشناس، مشاوره حقوقی با یک وکیل و اتخاذ تدابیر امنیتی و حفاظتی برای جلوگیری از هرگونه تهدید یا خطر جدی برای قربانیان از اهمیت بالایی برخوردار است.
در بسیاری از موارد، افرادی که با ازدواج اجباری مواجه هستند، نیاز به حمایت و کمک از خانواده، دوستان و اطرافیان دارند. به علاوه، این افراد نیاز دارند تا احساس تحریم شدن و مجازات شدن نداشته باشند و به جای آن، به آنها کمک شود تا از بار روانی و اجتماعی ناشی از این تجربه پرهیز کنند.
به طور کلی، ازدواج اجباری یک مسئله‌ی جدی است که به دلیل ارتباط ضعیف، افزایش خطر برای خشونت خانوادگی و مشکلات روانی و رفتاری، نیاز به توجه و درمان دارد. درمان این مسئله باید با توجه به عوامل موثر در آن و با همکاری یک روانشناس و کارشناسان دیگر، انجام شود.
یکی از عوامل موثر در ازدواج اجباری، عدم آگاهی و اطلاعات کافی در مورد ازدواج و عواقب آن است. برای مثال، در برخی فرهنگ‌ها، تصور رایج است که دختران باید به هر شرطی ازدواج کنند و تنها هدف زندگی آنها تولید فرزند است. در چنین مواردی، آموزش‌هایی درباره‌ی حقوق زنان و مردان، خودکفایی مالی و آگاهی در مورد نوعی از زندگی که با انتخاب خود آغاز شده، بسیار مفید واقع می‌شود.
یکی دیگر از عوامل موثر در ازدواج اجباری، نداشتن مهارت‌های ارتباطی و تعاملی است. در بسیاری از موارد، افرادی که به اجبار ازدواج می کنند، توانایی برقراری ارتباطات سالم و سازنده با دیگران را ندارند. در این موارد، مشاوره روانشناسی و روان‌درمانی می‌تواند به این افراد برای یادگیری مهارت‌های ارتباطی و حل مسائل کمک کند.
همچنین، ازدواج اجباری می‌تواند به دلیل مسائل مذهبی اتفاق بیفتد. در این موارد، تحلیل این موضوع از منظر مذهب مورد نظر بسیار مهم است و مشاوره با مشاوران دینی می‌تواند موثر باشد.
به طور کلی، برای حل مسئله‌ی ازدواج اجباری، باید با توجه به عوامل موثر در آن، مشاوره و درمان مناسبی انجام داد. آموزش و ارتقای اطلاعات و مهارت‌های ارتباطی و تعاملی و تحلیل ازدواج از منظر اجتماعی و فرهنگی بسیار موثر است
