خانواده درمانی یک رویکرد چند رشته‌ای در درمان اعتیاد است که برای بهبود عوارض اعتیاد بر فرد و خانواده اش تمرکز دارد. در این رویکرد، خانواده به عنوان یک واحد درمانی معرفی می‌شود و در درمان اعتیاد به صورت گروهی می تواند به شکل موثری عمل کند.
خانواده درمانی در اعتیاد به دو صورت انجام می‌شود: خانواده درمانی اولیه و خانواده درمانی پسا درمان. در خانواده درمانی اولیه، خانواده در کنار فرد مبتلا به مشاوره و درمان اعتیاد فردی و خانواده می‌پردازند. در خانواده درمانی پسا درمان، خانواده به دلیل اعتیاد فرد به دلایلی مانند روابط شخصی، اعتماد به نفس کاهش یافته و یا مشکلات مالی، به خانواده درمانی مراجعه می‌کنند.
هدف از خانواده درمانی در اعتیاد ،بهبود روابط خانوادگی، بهبود مهارت‌های مدیریت خشم، افزایش اعتماد به نفس فرد، پشتیبانی خانواده از فرد در مراحل بازگشت به زندگی عادی پس از درمان، ایجاد فرآیندهای سازنده در خانواده و کاهش نشانه‌های اعتیاد در فرد است.
در خانواده درمانی، اعضای خانواده شرکت کننده در درمان اعتیاد از طریق مشاوره، آموزش و تمرین مهارت‌های مدیریت خشم، مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های حل مسئله و مهارت‌های تصمیم گیری پایدار، رشد یافته و ارتباطات خانوادگی بهبود می‌یابد. این رویکرد به عنوان یک رویکرد مؤثر در درمان اعتیاد شناخته شده است و اثرات مثبت آن برای خانواده و فرد مبتلا به اعتیاد بسیار مشهود است.
علاوه بر این، خانواده درمانی در اعتیاد می‌تواند به عنوان یک ابزار پیشگیری از بازگشت به مصرف مجدد مواد مخدر نیز عمل کند. با توجه به این که خانواده یکی از عوامل مهم در بازگشت به زندگی عادی پس از درمان است، مشارکت خانواده می‌تواند به عنوان یک عامل موثر در پیشگیری از بازگشت به مصرف مجدد مواد مخدر عمل کند.
خانواده درمانی در اعتیاد یک رویکرد جامع و موثر برای درمان اعتیاد است که هدف آن بهبود عوارض اعتیاد بر فرد و خانواده اش است.
رویکرد خانواده درمانی در اعتیاد به عنوان یک روش مشاوره‌ای برای خانواده‌های دچار اعتیاد است که در آن، خانواده به عنوان یک سیستم فعال شناخته شده و هدف از درمان، بهبود روابط خانوادگی و کمک به افراد در اعتیاد و خانواده‌هایشان برای پیشرفت در راه بهبود روابط خانوادگی، کاهش خطرات بیماری‌های روحی و جسمی، و حفظ عافیت خانوادگی است.
در این رویکرد، هدف از درمان اعضای خانواده نه تنها بهبود شرایط فردی بلکه بهبود شرایط خانوادگی است. با شناختن اینکه هر عضو خانواده در تعامل با دیگران تأثیرگذار است و کل سیستم خانواده تحت تأثیر افراد آن است، خانواده به دنبال بهبود تعاملات، تفاهم و همبستگی خود هستند.
برای موفقیت در درمان خانواده، لازم است که اعضای خانواده با تحلیل روابط خود و افراد دیگر در خانواده، به دنبال راه‌حل‌های سازنده برای بهبود روابط باشند. در این رویکرد، برای رسیدن به این هدف، روش‌های مختلفی مانند گفتگوی خانوادگی، بازخورد، تمرینات، نقش‌آفرینی، و گاهی اوقات دارو درمانی نیز استفاده می‌شود.
در رویکرد خانواده درمانی در اعتیاد، نقش مشاور بسیار مهم است. مشاور می‌تواند با بررسی روابط خانوادگی، ارائه راه‌حل‌های سازنده و کمک به خانواده در بهبود روابط میان افراد، برای کاهش خطرات اعتیاد و ایجاد یک فضای سالم و پایدار در خانواده کمک کند.
در نهایت، رویکرد خانواده درمانی در اعتیاد، نه تنها به بهبود شرایط خانوادگی، بلکه به کاهش عوارض اعتیاد و کمک به فرد و خانواده برای پیشرفت در راه بهبود روابط خانوادگی و حفظ عافیت خانوادگی، کمک می‌کند.
