دوپامین، روابط مادر- کودک و رشد مغز
نویسنده: شارون بارت
تخمین زمان مطالعه: 1 دقیقه
در پژوهش جدیدی که به انجام رسیده برای اولین بار مشخص شده که انتقال دهنده عصبی دوپامین در برقراری ارتباط انسان ها نقش دارد، بعبارت دیگر نشانگر آن است که چگونه سیستم پاداش مغز در دل بستگی-های انسان نقش ایفا می‌کند. نتایج پژوهش انجام شده با ۱۹ جفت مادر و نوزاد، پیامدهای مهمی را برای درمان افسردگی پس از زایمان و هم چنین درمان بیماری های ناشی از اختلالات دوپامین مانند بیماری پارکینسون، اعتیاد و اختلال در کارکرد اجتماعی به همراه دارد.
مغز نوزاد از مغز یک بزرگسال بالغ کاملا متفاوت است، مغز نوزاد کاملا شکل نگرفته است. بارت پروفسور دانشکده روان شناسی و نویسنده کتاب چگونه هیجانات شکل می گیرند، می گوید: راز زندگی مغز. نوزادان کاملا به مراقبانشان وابسته اند. اینکه آنها به میزان کافی بخورند، مواد مغذی مناسبی را دریافت کنند، گرما و سرمای کافی را دریافت کنند، به میزان کافی در آغوش گرفته شوند و توجه اجتماعی کافی را جلب کنند، همه این موارد برای رشد طبیعی مغز ضروری است.
مطالعه ما به روشنی نشان می دهد که نوع پاسخی که مادر به کودک به عنوان برونداد اجتماعی رفتارش می دهد، در فرایند بیولوژیک تشکیل اتصالات مغز نوزاد کاملا مهم و موثر است. این بدان معناست که توانایی والدین برای مراقبت از نوزادانشان به رشد بهینه مغز نوزاد می-انجامد که در طولانی مدت به بزرگسال سالم و کارآمدتر شدنشان منتهی می شود.
مطالعه مغز به کمک دستگاه های اف ام آر آی نشانگر نقش یک انتقال دهنده عصبی خاص مانند دوپامین یا مخدرها (اپیود) است. مطالعات دقیق تر تیم بارت روی دوپامین (انتقال دهنده شیمیایی که در سیستم های متفاوت مغز به عنوان جرقه زننده انگیزه فعالیت برای دستیابی به پاداش ناشی از کار عمل می کند) متمرکز شد. آنها دریافتند که میزان دوپامین مغز مادر با میزان هماهنگی او با نوزادش و میزان استحکام موجود در اتصالات شبکه آمیگدال میانی که در قلمرو اجتماعی، از ارتباطات و پیوستگی های اجتماعی حمایت می کند، مرتبط است.
بارت می گوید که ارتباط اجتماعی یک محرک قوی دوپامین است. این ارتباط بیانگر آن است که تعاملات قوی اجتماعی، پتانسیل افزایش دوپامین را دارند. هم چنین مطالعات نشان می دهد نه تنها دریافت مراقبت و حمایت، بلکه مراقبت از دیگران ممکن است سطح دوپامین را در مغز انسان افزایش دهد و سیستم پاداش مغز را تقویت کند.
بررسی همزمان فیلم های ویدیوئی مادران در حال مراقبت و ارتباط با فرزاندانشان و مقایسه آن با زمانی که مادر با نوزادی غریبه ارتباط برقرار می کرد نشانگر آن بود که مادرانی که هماهنگی بیشتری با نوزادانشان داشتند سطح دوپامین موجود در مغزشان به هنگام مشاهده بازی بچه هایشان افزایش بیشتری داشت و ارتباطات موجود در شبکه آمیگدال میانی مغزشان قوی تر بود. بارت معتقد است که در تفسیر این یافته ها باید جانب احتیاط را رعایت کرد. این یافته ها نشانگر آنند که محیط اجتماعی بر رشد مغز تاثیر می گذارد.
سلامت جسمی و روانی آینده ی افراد تحت تاثیر نوع مراقبتی است که آنها زمان کودکی شان دریافت می کنند. اگر علاقه‌مند به داشتن افرادی سالم در کشورمان هستیم، وظیفه ما این است که بر کودکان و نوزادانمان تمرکز بیشتری داشته باشیم و نسبت به شرایطی که در رشد بهینه آنها تداخل ایجاد می کند آگاه باشیم.
